Welke fruitplanten klimmen? Een overzicht van alle soorten klimplanten met fruit!

Gepubliceerd op 28-09-2024

in Assortiment, Informatie

Geschreven door Frank Houweling

Een kale schutting is zo saai! Gelukkig bestaan er klimplanten waarmee je veel groen in de tuin haalt, zonder dat je daar ruimte voor hoeft op te offeren. Maar nog leuker dan een klimop of clematis is natuurlijk een klimplant waar je ook fruit van kunt plukken! Maar welke fruitsoorten groeien er nu eigenlijk als klimplant? Er valt gelukkig best veel te kiezen! En in dit artikel geven we je een overzicht van alle fruitsoorten die klimmen.

Slingerplant, klimplant of aangebonden struik

Er zijn drie soorten klimplanten in deze lijst:

Slingerplanten zoals kiwi's. Deze draaien zichzelf om takken en draden heen en klimmen zo naarboven. Het is dus wel belangrijk om ervoor te zorgen dat er stokken, palen en/of draden zijn waar zo'n slingerplant omheen kan slingeren.
Klimplanten zoals druiven. Die zetten zich op een andere manier vast tijdens het klimmen. Met ranken bijvoorbeeld, korte gedraaide takjes waarmee de plant zich vasthoudt.
Aangebonden struiken zoals frambozen en bramen. Die groeien eigenlijk niet van nature als klimplant, maar als grote struiken met lange takken. Ze laten zich wel goed aanbinden en dus als klimplant houden. Daarmee heb je een leuke en smakelijke klimplant in je tuin, maar je moet wel elk jaar opnieuw takken aanbinden om te voorkomen dat de plant gewoon als struik gaat groeien.

In dit artikel geven we bij elke fruitsoort aan of het een slinger of klimplant is, of dat deze zelf aangebonden moet worden.

Wil je meer weten over het verschil tussen slingerplanten en klimplanten? Lees dan hier even verder.

Alle soorten fruitplanten die klimmen

Er valt dus genoeg te kiezen wat fruitklimmers betreft. De volgende soorten planten kunnen gebruikt worden om een muur, hek of schutting te begroeien.

Druiven

Druiven zijn de meest bekende keuze voor een fruitklimmer. Ze zijn echte klimplanten en gebruiken hun ranken om zich stevig vast te zetten aan draden of pergola's.

Echt een klimplant, en geen kleine boom

Mensen die langs boomgaarden in Frankrijk zijn gereden hebben nogal eens het beeld dat druiven een soort kleine bomen zijn die vrij in een tuin kunnen staan. Maar niets is minder waar. De palen en draden waar de druiven in de boomgaard zijn erg belangrijk om de druif steun te bieden.

Zorg voor voldoende zon

Met voldoende zonlicht en ruimte kunnen ze uitgroeien tot flinke planten die niet alleen schaduw bieden, maar ook heerlijke trossen druiven produceren. Druiven staan wel het liefst op een warme en beschutte plaats.

Er zijn tafeldruiven, die eet je het lekkerste direct van de tros, en wijndruiven die je natuurlijk gebruikt om wijn mee te maken. Ook pitloze druiven kan je in Nederland telen, als je het juiste ras te pakken hebt tenminste.

Het ras is van belang

Het ras wat je kiest is überhaupt van belang: er zijn veel verschillende rassen en hun smaak en vooral ook ziekteresistentie kunnen enorm verschillen. En dan hebben we het nog niet eens over de kleur gehad!

Wil je weten welke druif het beste past bij jou? Lees dan vooral even hier verder:

Kiwi's

De kiwi is ook een fantastische klimplant. Deze doet het niet alleen goed als klimmer langs een hek of schutting, maar kan ook perfect bij een pergola gebruikt worden om een dakje te vormen. De kiwiplant groeit als slingerplant.

Prachtig blad, maar groot

De kiwi geeft niet alleen exotische, zoete en smakelijke vruchten, het is ook nog eens een heel mooi plant! Vooral de grote, wat harige bladeren zijn prachtig en dus echt de moeite waard om in de tuin te halen. Wel is het belangrijk om genoeg ruimte te reserveren. Een kiwi kan namelijk gerust een meter of vier breed worden. En met al die groeikracht, heb je dus voldoende ruimte nodig om de plant volledig te laten groeien. Heb je die ruimte niet? Dan kan je de plant wel snoeien, maar zal je waarschijnlijk nooit kiwi's plukken. Het liefst staat zo'n kiwiplant ook nog eens in de volle zon.

Bestuiving

Dat laten groeien is niet het enige wat van belang is om kiwi's te kunnen plukken. In tegenstelling tot de druif is de kiwi namelijk niet altijd zelfbestuivend. Je moet daarom altijd een man een vrouw aanplanten (bijvoorbeeld de Atlas en Hayward), of kiezen voor een speciaal zelfbestuivend ras. Van een zelfbestuiver pluk je wel minder fruit. Onze favoriete zelfbestuivende kiwi's zijn de Moniek en Solissimo.

Wil je meer weten over het planten, verzorgen en snoeien van een kiwiplant? Neem dan even een kijkje in onze encyclopedie.

Kiwibessen

De kiwibes is een geweldige keuze als je van exotisch fruit houdt, maar geen ruimte hebt voor een grote kiwi-plant. In tegenstelling tot de gewone kiwi, die flink de ruimte nodig heeft, is de kiwibes compacter en geeft hij sneller fruit. Het is een familielid van de kiwi die van origine uit het noorden van Azië komt. Een goede variëteit voor de beginner is de zelfbestuivende ‘Issai’. Je kunt deze in een stadstuin kwijt, en er zijn zelfs mensen die hem succesvol in een grote bak of pot houden. Ook een kiwibes groeit als slingerplant.

Snoepen als besjes

De vruchten zijn kleiner dan die van de gewone kiwi, maar ze hebben een gladde schil die je zo kunt opeten. Je plukt ze zo rond september. Ze smaken heerlijk zoet en zijn rijk aan vitamine C. Net als bij andere slingerplanten is het belangrijk om de kiwibes voldoende steun te geven. Denk aan draden, palen of een stevige pergola waar hij omheen kan slingeren.

Framboos

Frambozen zijn een populaire fruitklimmer die zowel in kleine tuinen als grotere ruimtes uitstekend gedijen. Ze moeten worden aangebonden, omdat de lange, buigzame takken anders door elkaar groeien en moeilijker te oogsten zijn.

Zomer- of herfstframbozen

Frambozenplanten zijn er in twee soorten: zomerframbozen, die in juni/juli rijpen, en herfstframbozen, die tot laat in het najaar vruchten geven. De herfstframbozen zijn makkelijker te snoeien, en daarom misschien wat beter geschikt voor een beginner. Zomerframbozen groeien vaak wat hoger, en geven misschien wat meer bedekking op een hek of schutting.

Onze favoriete herfstframbozen zijn de Polka en Himbotop. Onze favoriete rassen die in de zomer rijp zijn, zijn de Tulameen en de Meeker.

Verschillende kleuren

Het leuke aan frambozen is dat ze in verschillende kleuren voorkomen, van de klassieke rode vruchten tot zeldzamere gele en zelfs paarse varianten. Vooral de gele frambozen zijn met hun milde, zoete smaak absoluut de moeite waard om in de tuin te hebben.

Hoewel frambozen niet veel eisen stellen, is het belangrijk ze jaarlijks goed te snoeien. Voor zomerframbozen snoei je de oude, vrucht dragende takken direct na de oogst weg. Bij herfstframbozen snoei je alle takken terug, zodat de plant in het voorjaar weer fris uitloopt en nieuwe vruchten kan geven.

Braam

Ook de braam kan worden gebruikt als een klimplant, als deze aangebonden wordt. De lange takken zijn gemakkelijk aan te binden en uit te leiden. De braam is ook één van de weinige klimplanten met fruit die goed in de halfschaduw kan groeien, en dus niet altijd volle zon nodig heeft.

Snoeien en woekeren

Van nature groeit een braam als een struik, maar door de takken te leiden langs draden of een hek, kan je hem toch als klimplant gebruiken. Het is belangrijk om elk jaar de oude takken weg te snoeien, zodat de plant gezond blijft en nieuwe, productieve takken kan groeien. Een braam geeft namelijk de meeste vruchten aan takken die het vorige jaar nieuw gegroeid zijn. Een ander aandachtspunt is dat bramen snel kunnen woekeren. Zorg daarom dat je de uitlopers onder controle houdt, bijvoorbeeld door wortelbegrenzer te gebruiken of de plant in een bak te plaatsen.

Thornless Evergreen

Een prachtige variëteit is de ‘Thornless Evergreen’. Deze doornloze braam heeft niet alleen heerlijk vruchten, maar ook sierlijke, gevederde bladeren die grotendeels groenblijvend zijn. In principe zijn alle bramen geschikt om uit te leiden, maar je kunt beter bij de dwergvarianten zoals de Dima en Little Black Prince wegblijven. Die rassen geven alleen korte takken die moeilijk uit te leiden zijn. Lange (makkelijk uit te leiden) takken en de lekkerste vruchten hebben de Chester Thornless en Triple Crown. Deze rassen zijn ook nog eens doornloos, en daarmee een uitstekende keus!

Logan-, boysen- en taybes

Twijfel je tussen de framboos en braam? Dan kan je ook eens kijken naar de taybes, loganbes en boysenbes. Deze planten worden ook wel eens frambraam genoemd, en zijn een kruising tussen een framboos en een braam. In vele opzichten hebben ze het beste van beiden, en door de lange takken zijn ze ook wat beter uit te leiden dan de frambozen.

Onze favoriet is de loganbes: deze geeft lange takken die makkelijk uit te leiden zijn. Ook is de loganbes doornloos en heeft deze grote, groene bladeren wat hem zeer sierlijk maakt. De grote, paarsrode vruchten hebben een aangename zoet-zure smaak en zijn heerlijk om direct uit de struik te snoepen. Maar ook voor verwerking in eigen loganbessenjam zijn ze perfect geschikt.

Benieuwd hoe zo'n loganbes eruit ziet als geleide klimplant? Kijk dan even naar de video hierboven waar we het resultaat laten zien!

Japanse wijnbes

De japanse wijnbes is een unieke klimplant die niet alleen smakelijke bessen levert, maar er ook bijzonder uitziet. De ranken zijn rood behaard en de kleine, zoete bessen verschijnen in de zomer. Deze plant moet aangebonden worden en heeft enige zorg nodig. De plant groeit wild, woekert en heeft wat stekels, maar is toch super populair bij hobbyisten. Dit komt vooral doordat de struik op alle gronden goed groeit, en super makkelijk fruit draagt.

Zwarte framboos

De zwarte framboos is het laatste lid van de familie van de bramen en frambozen die we hier uitlichten.

Veel mensen denken, gebaseerd op de naam, dat de zwarte framboos simpelweg een andere kleurvariant is van de bekende framboos. Net zoals dat je die framboos ook in het geel, oranje of paars kunt vinden. Maar eigenlijk is het een heel andere fruitsoort, die van nature in Amerika voorkomt.

De zwarte framboos heeft vooral prachtige takken die een kleine dauwlaag hebben. De vruchten zijn onrijp wat paarsig van kleur, maar verkleuren naar diepzwart als ze rijp zijn. Ze hebben een lichtzoete tot zachtzure smaak en een aangenaam aroma.

Net zoals de eerder genoemde framboos-achtigen moet de zwarte framboos worden aangebonden.

De zwarte framboos is een familielid van de framboos die van origine uit Amerika komt.

Vijf-smakenbes

Nu we alle soorten frambozen en bramen hebben gehad is het tijd om het over een echt bijzondere plant te hebben: de vijfsmakenbes. Deze bes is super populair in China en heeft een unieke en complexe smaak. De plant zelf heeft prachtige, wat langwerpige bladeren. Het is wel belangrijk om een beschutte plaats te zoeken met goed doorlatende, wat zure ondergrond. Op een zware grondsoort kan deze plant namelijk niet goed groeien. De vijfsmakenbes is zelfbestuivend en relatief gezond. Het is een slingerplant die zelf zijn weg zoekt en dus goed kan klimmen.

Chocoladerank

De chocoladerank (Akebia quinata) wordt in Nederland vaak aangeplant als sierplant vanwege zijn mooie, dichte groei en bijzondere bloemen. Een chocoladerank hoeft niet aangebonden te worden, en klimt vanzelf. De paarsbruine bloemen hebben een subtiele geur die aan chocolade doet denken, vandaar de naam.

Niet alleen sierplant

Toch weten veel mensen niet dat deze plant ook vruchten kan geven! In warmere klimaten produceert de chocoladerank grote, paarse vruchten die enigszins doen denken aan een combinatie van komkommer en meloen. Hoewel de vruchten in Nederland minder vaak verschijnen door het koelere klimaat, kan hij in een beschutte, zonnige plek toch vrucht dragen. Die zijn dan zo rond september rijp.

Onderhoudsarm

Als klimplant heeft de chocoladerank weinig verzorging nodig en kan hij snel een muur, pergola of schutting bedekken. Bovendien is hij halfwintergroen, wat betekent dat hij zelfs in de koudere maanden zijn bladeren deels behoudt, waardoor hij het hele jaar door een sierlijke toevoeging is aan de tuin.

De chocoladerank wordt in Nederland soms als sierplant aangeplant. De lichtpaarse vruchten zijn eetbaar en smakelijk.

Passievrucht

De passievrucht is niet alleen geliefd om zijn zoete, exotische vruchten, maar ook om zijn spectaculaire bloemen. Deze bloemen zijn ware blikvangers met hun ingewikkelde vormen en heldere kleuren. In Nederland kan de passievrucht als klimplant prima groeien, mits hij op een zonnige, beschutte plek staat.

De gele passievrucht (Passiflora caerulea) is beter winterhard dan de paarse variant, waardoor hij meer kans heeft om in ons klimaat te overleven. Echter, de vruchten van de gele passievrucht zijn minder smakelijk. Voor wie liever de allerlekkerste vruchten heeft, blijft de paarse passievrucht dus de beste keuze, al heeft die wel de juiste plek in de tuin en winterbescherming nodig.

De passievrucht is een klimplant die zichzelf met behulp van korte ranken vastmaakt aan een hek, draden of schutting. Je hoeft deze plant dus niet aan te binden.

Gojibes

De gojibes staat bekend als een superfood vol antioxidanten en vitamines, maar de plant zelf is vooral geschikt voor liefhebbers. Hij geeft niet heel veel fruit en is behoorlijk ziektegevoelig. Bovendien kan hij flink woekeren. Hoewel de gojibes een natuurlijke klimmer is, heeft hij soms lichte begeleiding nodig om goed te groeien.

Leibomen

In plaats van klimplanten kun je ook leibomen overwegen om een muur of schutting te bedekken. Dit geeft je de keuze uit veel meer fruitsoorten. Zo laten appel- of abrikozenbomen zich goed uitleiden. Je kunt een boom voorgeleid kopen, of zelf uitleiden. Hoe dan ook zal je de boom moeten onderhouden door deze elk jaar te snoeien.