De fruitmot (Cydia pomonella) komt toch altijd zo romatisch over in tekenfilms: de rups die een gang door de appel boort en zo zijn buikje vol eet. En ergens is dat het ook wel, behalve als de maden van fruitmotten alle appels in je boom opeten. In dit artikel vertellen we je meer over hoe je schade door fruitmotten kunt herkennen, hoe je het kunt voorkomen en behandelen.
Op deze pagina:
- Fruitmot herkennen
- Behandelen van fruitmot
- Preventief behandelen en fruitmotten voorkomen
- Conclusie
- Referenties
Fruitmot herkennen
De fruitmot komt redelijk vaak voor in Nederland en richt zich vooral op appels en peren, maar ook kweeperen, pruimen en kersen kunnen door dit insect worden aangetast. Het is de zachte schil met het sappige, zoete vruchtvlees wat de motten aantrekt. Een andere naam voor deze mot is de appelbladroller.
Deze kleine mot is vooral actief in de zomermaanden, vanaf juni tot september, wanneer veel fruitsoorten rijpen. Het is tijdens deze periode dat de fruitmot haar eieren legt en zich op het oppervlakte van kleine vruchten. De fruitmot is onopvallend, en heeft een spanwijdte van 15-20 millimiter. De vleugels zijn bruin en hebben enkele donkere vlekken. Het lichaam is slank en behaard.
De onopvallende volwassen bruine fruitmot.
Nadat de eieren zijn gelegd komen kleine larven tevoorschijn, ook wel bekend als fruitmotmaden. Deze larven boren zich een weg in het fruit en voeden zich met het vruchtvlees. Hierdoor ontstaan bruine gangen en rotting door het fruit, waardoor het niet meer gegeten kan worden.
De fruitmotlarven, of maden, zijn crèmekleurig en hebben een lengte van ongeveer 12-15 millimeter. Ze hebben een kenmerkende bruine kop en een langwerpig lichaam met een donkerbruine tot zwarte vlek op het laatste segment (de 'staart'). Naarmate ze zich voeden, groeien de maden en ondergaan ze verschillende vervellingen voordat ze volgroeid zijn en zich verpoppen tot fruitmotten.
De larve van een fruitmot, met het bekende crèmekleurig lichaam en de donkere 'staart'.
Aantasting door de fruitmotlarve in een jonge appel, aan het begin van de zomer.
Aantasting bij (bijna) volgroeide appels: de fruitmotlarve heeft meerdere gangen geboort door deze Gravensteiner appels, zichtbaar door de zwarte boorgaten aan de buitenkant van de appels.
Behandelen van fruitmot
Bij een aantasting door fruithof is het belangrijk om aangetaste vruchten zo snel mogelijk te verwijderen. Doe je dit niet, dan is er een groot risico dat de fruitmotlarve na het consumeren van één vrucht doorgaat naar de volgende vrucht aan de tak, om zo nog meer schade aan te richten.
Verder is behandeling met een insectice zoals Pyrethrum (middel toegestaan in de biologische teelt) matig effectief. Dit soort middelen zijn vaak contactmiddelen, en helpen dus niet tegen fruitmotmaden die al een appel zijn binnengedrongen.
Ook behandeling door het uitzetten van natuurlijke vijande zoals aaltjes en sluipwespen is effectief, maar wordt beter preventief (voordat de eieren gelegd zijn) ingezet dan correctief (als de fruitmotmaden al hun buikje rond eten).
De beste behandelingen zijn preventief. Je leest meer hierover in de volgende paragraaf.
Preventief behandelen en fruitmotten voorkomen
Fruittelers behandelen hun appel- en perenbomen preventief tegen fruitmot. In de eigen tuin is dit niet nodig, behalve als je weet dat er in de buurt fruitmotten actief zijn. Bijvoorbeeld doordat je eigen fruitbomen vorig jaar door fruitmotten zijn aangetast.
Feromoonvallen
Feromoonvallen of feromooncapcules zijn zeer effectiefe en milieuvriendelijke manier om schade door fruitmotten te voorkomen.
Feromoonvallen worden gebruikt om fruitmotten te bestrijden door hun natuurlijke communicatiesysteem te verstoren. De vallen bevatten synthetische feromonen die mannelijke fruitmotten aantrekken. Wanneer de motten de val naderen, worden ze gevangen. Hierdoor wordt de voortplantingscyclus verstoord en de populatie onder controle gehouden.
Aaltjes en sluipwespen
Het uitzetten van andere insecten die natuurlijke vijanden van de larven van de fruitmot zijn is een effectieve behandeling.
Zowel het uitzetten van aaltjes en sluipwespen zijn een effectieve methode om fruitmotten biologisch te bestrijden. Beide insecten zijn goed te verkrijgen. Aaltjes, kleine nematoden, dringen de larven binnen en doden ze. Sluipwespen leggen hun eitjes in de mottenlarven, waardoor ze worden opgegeten. Beide natuurlijke vijanden verminderen de populatie fruitmotten op een milieuvriendelijke manier zonder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
Aaltjes en sluipwespen worden het beste uitgezet in september, als de fruitmotlarven nog actief zijn en zich nog niet verpoppen voor de winter.
Vleermuizen
Vleermuizen zijn natuurlijke vijanden van fruitmotten vanwege hun nachtelijke jachtgewoonten. Vleermuizen gebruiken echolocatie om fruitmotten op te sporen en te vangen tijdens hun vlucht. Door het eten van fruitmotten helpen vleermuizen bij het reguleren van de populatie en het verminderen van schade aan fruitgewassen, wat bijdraagt aan natuurlijke bestrijding.
Het is dus belangrijk om je tuin vleermuisvriendelijk te maken. Je kunt hier meer lezen over een vleermuisvriendelijke tuin:
Conclusie
De larven van fruitmotten kunnen schade aanrichten aan fruitgewassen door een weg te boren door het fruit. Het herkennen van aantasting door fruitmotten is belangrijk om aangetaste vruchten snel weg te kunnen plukken. Behandeling met insecticiden zoals Pyrethrum is matig effectief, terwijl preventieve maatregelen zoals het gebruik van feromoonvallen, aaltjes en sluipwespen wel de populatie fruitmotten onder controle kunnen houden. Vleermuizen zijn ook natuurlijke vijanden van fruitmotten en helpen bij het reguleren van de populatie. Een vleermuisvriendelijke tuin kan bijdragen aan natuurlijke bestrijding.
Meer weten over het gezond houden van uw fruitbomen? Lees dan verder in onze encyclopedie.
Referenties
Foto van made van fruitmot in een halve appel (inleiding) door Agricultural Research Service. Publiek domein.
Foto van volwassen fruitmot door Ben Sale from UK. CC BY 2.0 licentie.
Foto van de fruitmotlarve door Peggy Greb. Publiek domein.
Foto van fruitmot in jonge appel door NemissimoX. CC0 1.0 licentie.
Foto van fruitmot boorgangen in Gravensteiner appels door Richard Wilde. Publiek domein.
| In dit artikel bespreken wij enkele biologische- en chemische bestrijdingsmiddelen die u kunt inzetten voor de bestrijding van ziekten en/of plagen in uw tuin. Wat ons betreft zijn bestrijdingsmiddelen (biologisch óf chemisch) altijd een laatste redmiddel, en kan er beter gekeken worden naar preventieve maatregelen zoals het gezond houden van uw bomen en het aanplanten van resistente rassen. Lees verder. |
_Cydia_pomonella_(35239700513).jpg){kind=link}