Een bramenstruik planten en verzorgen

Bramen zijn een heerlijke gezonde traktatie. Bijvoorbeeld als ontbijt door de yoghurt, als decoratie op gebak of gewoon als gezond tussendoortje. Natuurlijk kan je ze in de supermarkt kopen, maar uit eigen tuin zijn ze natuurlijk veel lekkerder. Daarnaast zijn bramen ook gezonde en onderhoudsvrije planten, wat ze goed geschikt maakt voor de beginnende fruittuinier.

Bramenplant kopen? Kijk eens in onze webwinkel!

Op deze pagina:

• Een bramenstruik in de tuin
• Een bramenstruik planten
• Bramenstruik verzorgen
• Referenties

Een bramenstruik in de tuin

Een bramenstruik is afhankelijk van de snoei een grote of compacte struik. Deze struik heeft glanzende groene bladeren en bloeit in mei met schitterende witte bloemen die uitgroeien tot sappige, donkerpaarse tot zwarte vruchten. Bramen worden geplukt in juli of augustus.

Als een braam niet gesnoeid wordt kan deze tot wel drie meter hoog worden. Met een goede snoei is de braam op maximaal 150cm hoog te houden. Een braam die op éénjarig hout vrucht draagt (zoals de Little Black Prince) kan je elk jaar tot 10cm boven de grond afsnoeien. Hierdoor wordt de struik maar 100cm hoog. Een braam wordt ongeveer even breedt als dat deze hoog wordt.

Houdt voldoende ruimte aan voor een braam om de hierboven aangegeven hoogte en breedte te behalen. Als je een braam dus in de volle grond plant en helemaal niet gaat snoeien wil deze dus drie meter hoog en ook drie meter breed worden.

Een braam kan je ook opbinden en uitleiden. Op die manier blijft de struik veel kleiner en past hij ook in een kleine tuin.

Met doornen of doornloos

Hoewel sommige bramenstruiken doornen hebben, zijn er ook doornloze varianten beschikbaar. Dit maakt het het plukken gemakkelijker en is ook fijn voor kinderen en huisdieren. Vroeger waren de bedoornde bramen lekkerder dan de braam met stekels. Maar tegenwoordig zijn er ook doornloze bramenstruiken die fantastisch smakende bramen geven.

Struik of opbinden

Een bramenstruik kan voor een Nederlandse tuin al snel te groot worden. Voor een betere groei en oogst kunnen bramenstruiken ook aan draden worden geplant en opgebonden.

Door de struik aan te binden gebruik je hem een beetje als een klimplant. De struik blijft zo compacter, is makkelijker te snoeien en geeft ook meer vruchten.

Een bramenstruik groeit uit tot een grote struik, maar kan ook worden opgebonden als 'klimplant' voor een compactere groeiwijze.

Enkele palen en latten zijn genoeg om een bramenstruik uit te leiden.

Een bramenstruik opgebonden langs een schutting is een goede manier om wat extra groen in de tuin te brengen.

Direct van snoepen, verwerken of invriezen

De bramen (of braambessen) zelf hebben een verrukkelijke zoetzure smaak, perfect om direct te eten of te verwerken in smakelijke desserts, jams, smoothies, en gebak.

In de bramentijd pluk je nogal wat kilos bramen van je eigen bramenstruik. Om optimaal van deze lekkere bessen te genieten kun je bramen het beste bewaren in een luchtdichte container in de koelkast. Wil je ze langer bewaren, dan is invriezen een goede optie. Zo kun je het hele jaar door van de heerlijke smaak van bramen uit eigen tuin genieten.

De braam bloeit met mooie witte bloemen in mei. Deze bloemen trekken veel bijen aan.

Een bramenstruik planten

Een bramenstruik uitkiezen

Bij bramenstruiken denkt men al snel aan de gigantische struiken langs de weg, die wild groeien en vol met doornen zitten. Zonde, want dat hoeft tegenwoordig helemaal niet meer. Moderne bramenrassen zijn vaak doornloos (denk bijv. aan Chester Thornless ® en Triple Crown ®, misschien wel de beste rassen in ons assortiment) en zijn met enige snoei goed in bedwang te houden. Het ras Reuben ®  groeit zelfs compact, en geeft fruit op éénjarig hout. Deze struik kan elk jaar dus tot onderaan worden afgesnoeit, en blijft alsnog fruit dragen.

Naast het uitzoeken van een bramenstruik op doornen of geen doornen is het ook een goed idee om te kijken naar de productie. Sommige bramenstruiken geven meer fruit dan anderen, waar andere bramenstruiken weer een betere kwaliteit hebben. Voor het verwerken van jam is het bijvoorbeeld een goed idee om een ras te nemen met een grote productie en een goed aroma, maar de bramen zelf hoeven minder zoet te zijn. Hier is Jumbo een goede keus.

Voor het direct opeten van de bramen hoeft de productie niet hoog te zijn, maar de bramen moeten lekker zoet zijn, en de vruchten groot en stevig. Hier is Chester Thornless ® of Navaho ® waarschijnlijk een goede keus.

Planttijd voor een bramenstruik

Een bramenstruik koop je het beste als plant in pot en plant je dan uit in de volle grond. Dit kan in principe het hele jaar door, maar de beste planttijd is in de herfst (bijv. Oktober) of het voorjaar (bijv. Maart). Plant je de bramenstruik in het late voorjaar of de zomer? Dan is het belangrijk om de rest van de zomer goed water te geven, om te voorkomen dat de struik verdroogd.

Wil je een struik kopen? Dan ben je bij ons in het juiste adres, je vindt het volledige assortiment bramenstruiken in onze webwinkel:

Ons assortiment bramenstruiken in de webwinkel

De ideale standplaats

De bramenstruik is een heel gemakkelijker struik en is ook heel flexible wat standplaats betreft. Ook op minder voedzame gronden kan een bramenstruik worden aangeplant.

De optimale standplaats voor een bramenstruik is in de volle zon of lichte schaduw,op goed doorlatende grond en met bescherming tegen harde wind om omwaaien van de struik te voorkomen. Houd rekening met voldoende ruimte voor uitbreiding en onderhoud, aangezien bramenstruiken zich snel verspreiden.

Ondanks dat gecultiveerde bramen (en dan vooral de doornloze bramen) minder hard verspreiden dan wilde bramen is jaarlijks snoeien belangrijk om ervoor zorgen dat de struik zicht niet verspreid en langzaam de tuin over neemt.

Bramenstruik verzorgen

Een bramenstruik heeft weinig verzorging nodig om gezond te blijven en fruit te dragen. Maar door de struik goed te verzorging kan je wel meer en smakelijker fruit krijgen. Ook kan je ervoor zorgen dat de bramenstruik niet al te groot wordt.

Moet je een bramenstruik wel snoeien?

Een bramenstruik moet goed gesnoeid worden. Dit heeft drie belangrijke redenen:

1. De  bramenstruik is een flinke groeier. We kennen allemaal de enorme bramenstruiken die te vinden zijn in het bos en langs de weg. Natuurlijk is dat prachtig, maar past niet helemaal in elke tuin. Met goede snoei is de braam beter onder controle te houden.
2. Hiernaast is het ook belang voor de productiviteit van de bramenstruik om deze goed te snoeien. Met een goede snoei haalt u meer en beter fruit van uw bramentruik. Alle bramenstruiken (op enkele zeer zeldzame rassen zoals Reuben na) geven fruit op tweejarige takken. Dit betekent dat de takken die dit jaar op de bramenstruik groeien, volgend jaar fruit dragen. En de takken die dit jaar fruit hebben gedragen zouden dit volgend jaar minder tot niet doen. Daarom is het belangrijk om hier bij het snoeien van een bramenstruik rekening mee te houden, maar daarover straks meer.
3. Als laatste reden is het ook belangrijk voor het gezondheid van de bramenstruik om de struik goed te snoeien. Doordat beschadigde en oude takken verwijderd worden, en donkere en vochtige plekken in de struik worden voorkomen, komen minder schimmelziekten en insectenplagen voor.

Snoeien van de bramenstruik

Het ideale moment om een bramenstruik te snoeien is in de late winter of vroege lente, wanneer de plant in rust is en er nog geen nieuwe bladeren vormen.

Om een braamstruik te snoeien, volg je enkele stappen:

1. Eerst verwijder je dode, zieke of beschadigde takken helemaal bij de basis.
2. Vervolgens snoei je de oudere takken, die al vrucht gedragen hebben, tot dichtbij de grond. Dit stimuleert nieuwe groei en verjongt de plant.
3. Als er veel takken zijn die nog geen vrucht hebben gedragen verwijder je takken als ze elkaar kruisen, en dus elkaars licht en warmte wegnemen. Je kunt er ook voor kiezen om de takken af te buigen naar een andere kant. Je mag deze takken ook inkorten als de struik te groot wordt.

Naast deze hoofdsnoei in de winter mag je ook in de zomer zelf de struik snoeien. Tijdens de zomersnoei verwijder je takken als deze te groot of wild worden, of wanneer de takken beschadigd of ziek zijn. Zorg ervoor dat vruchtdragende takken goed licht en warmte blijven ontvangen.

Een bramenstruik bemesten

Bramen hebben geen regelmatige bemesting nodig. Ons advies is dus ook om een jaarlijkse bemesting toe te passen in het voorjaar, rond maart. Gebruik hiervoor gewoon organische meststoffen zoals gedroogde mestkorrels. Houdt hierbij de dosis van de verpakking aan, aangezien deze per meststof kan verschillen. Speciale fruitmest is voor bramenstruiken niet nodig.

Op een ondergrond waar voedingsstoffen snel wegspoelen, zoals op een schrale zandgrond, kan een tweede bemesting aan het einde van de zomer verstandig zijn. Geef in dat geval een tweede halve dosering in augustus.

Een bramenstruik in pot houden

Een bramenstruik wordt niet vaak in pot gehouden. Logisch, want bramen worden over het algemeen grote struiken die veel ruimte nodig hebben.

Toch zijn er ook enkele bramen die wel goed in pot gehouden kunnen worden. De rassen Little Black Prince ® en Reuben ® geven beide fruit op éénjarig hout. Hierdoorkan je ze aan het einde van het seizoen tot de grond afsnoeien, en geven ze het volgende jaar direct weer fruit. Dit is een groot voordel, aangezien je zo de plant dus klein en compact kunt houden in een pot.

Kies een pot van zo'n 20 tot 25 liter en gebruik hydrokorrels om ervoor te zorgen dat het makkelijker is om de bramenstruik water te geven. Verder is een jaarlijkse bemesting in het voorjaar, dit mag gewoon met organische meststoffen zoals gedroogde koemestkorrels, van belang om ervoor te zorgen dat de plant smakelijke bramen draagt en fris groen blad heeft.

Als laatste is het in een pot natuurlijk van belang om goed water te blijven geven.

Meer informatie over het verrzorgen van een braam in een pot lees je hier: een bessenstruik in pot houden.

Vogelvraat

Ook vogels houden wel van een braam op zijn tijd. Hoewel naar onze ervaring vogels vaak de voorkeur geven aan andere fruitsoorten, en er voldoende bramen overblijven om zowel de mensen als de vogels gelukkig te houden, kan dat per regio en tuin verschillen.

Mochten vogels in jouw tuin geen bramen voor je overlaten, dan kan je vogelnetten of een fruitkooi gebruiken om te voorkomen dat vogels je bramenoogst opeten.

Ziekten en plagen

De bramenstruik is een opvallend sterke struik. Je hoeft je over het algemeen dus geen zorgen te maken over ziekten en plagen in je bramenstruik.

Toch zijn er wel enkele ziekten en plagen die bij bramenstruikenvoor kunnen voorkomen. Sommige komen met enkele regelmaat voor, en anderen zijn zeer zeldzaam.

Foto	Naam ziekte of plaag	Beschrijving
	Bramengalmijt	Een microscopisch kleine mijt zuigt voedingsstoffen uit bramen waardoor delen van de vrucht hard en rood blijven. De vruchten zijn niet langer geschikt voor comsumptie. Lees verder.
	Braamroest	Schimmelziekte die zorgt voor bruine en rode plekken op het blad van een bramenstruik. Lees verder.
	Botrytis (grijze schimmel)	Een donzige grijze schimmel tast de vruchten aan. Wordt vaak veroorzaakt door vruchten die al door een andere plaag (bijv. insecten) zijn aangetast. Lees verder.
	Verticillium verwelking	Schimmelziekte waardoor planten geheel kunnen verwerken.
	Frambozenkever	De larve van de frambozenkever tast soms ook de vruchten van een bramenstruik aan, waardoor ze niet goed afrijpen en niet eetbaar zijn. Meer informatie.
	Spintmijten
	Bladluizen	Bladluizen zijn een veel voorkomende ziekte bij veel planten, en ook een braam is hiervan niet uitgezonderd. Hoewel het de groei van de struik en het afrijpen van de vruchten kan afremmen houdt een bramenstruik nooit blijvende schade over van bladluizen. Een goede snoei en het planten van de struik buiten harde wind kan aantasting voorkomen. Lees verder.

Referenties

Foto van volledige bramenstruik (onder 'Struik of opbinden') door Frank Vincentz. CC BY-SA 3.0 licentie.

Foto van bladluizen op het blad van een bramenstruik (in tabel met ziekten en plagen) door Norbert Nagel. CC BY-SA 3.0 licentie

Foto van bramenroest op het blad van een bramenstruik (in tabel met ziekten en plagen) door CSIRO, CC BY 3.0 licentie