De Suzuki-fruitvlieg (Drosophila suzukii) rukt snel op in Europa en vormt een groeiend probleem voor fruittelers, ook voor hobbyisten. Waar andere fruitvliegen vooral overrijp of beschadigd fruit aantasten, valt deze exotische soort ook gezond, onrijp fruit aan. Vooral zachtfruit zoals framboos, blauwe bes, aardbei en kers is kwetsbaar. In dit artikel lees je hoe je deze plaag kunt herkennen, wat je ertegen kunt doen, en hoe je aantasting zoveel mogelijk kunt voorkomen.
Op deze pagina:
- Hoe herken je de Suzuki-fruitvlieg?
- Hoe kun je de Suzuki-fruitvlieg bestrijden?
- Aantasting door de Suzuki fruitvlieg voorkomen
- Verder lezen
- Referenties
Hoe herken je de Suzuki-fruitvlieg?
De Suzuki-fruitvlieg is een klein insect van ongeveer 2 tot 4 millimeter lang. Op het eerste gezicht lijkt hij op een gewone fruitvlieg, maar er zijn enkele duidelijke verschillen. Het mannetje is het makkelijkst te herkennen aan een opvallende zwarte vlek op elk van de vleugels. Bij vrouwtjes ontbreekt deze vlektekening, maar zij hebben wel een opvallend zaagvormige legboor aan het achterlijf. Hiermee legt ze eitjes in gezond fruit, in tegenstelling tot 'gewone' fruitvliegjes die alleen insecten leggen in overrijp of beschadigd fruit. Dat verschil maakt deze soort zo berucht.
De Suzuki fruitvlieg is goed te herkennen aan de zwarte vlekken op de twee vleugels.
Schadebeeld
Aangetast fruit lijkt vaak op het eerste oog nog prima, maar na enkele dagen ontstaan er zachte plekken, indeukingen of kleine wondjes. De plek waar het vrouwtje een eitje heeft gelegd, wordt al snel een instapplaats voor rot, schimmel en andere insecten. Binnenin ontwikkelt zich een made, die zich voedt met het vruchtvlees. Uiteindelijk wordt het hele vruchtje papperig en oneetbaar. Vaak gaat het om een snelle en massale aantasting, net voor of tijdens de oogst.
Actief in het late voorjaar en najaar
De Suzuki-fruitvlieg wordt actief bij temperaturen boven de 10 °C en is vooral aanwezig van het late voorjaar tot in het najaar. Vrouwtjes kunnen in die periode honderden eitjes leggen. Door het relatief milde klimaat in veel gebieden van Europa kunnen ze meerdere generaties per jaar voortbrengen.
Ook in Nederland en België
Oorspronkelijk komt de Suzuki-fruitvlieg uit Zuidoost-Azië, maar sinds 2008 heeft hij zich razendsnel verspreid over Europa. Inmiddels is hij in vrijwel alle West-Europese landen waargenomen, ook in Nederland en België. Vooral in vochtige, beschutte tuinen met veel vegetatie gedijt hij goed. Zelfs als je er nu nog geen last van hebt, is de kans groot dat hij op termijn ook jouw tuin bereikt.
Aangetaste fruitsoorten
De Suzuki-fruitvlieg heeft een duidelijke voorkeur voor zachtfruit. De grootste schade wordt gezien bij framboos, blauwe bes, kers en aardbei. Ook bramen, vlierbessen en druiven kunnen aangetast worden. Appels en peren zijn zelden slachtoffer, al zijn beschadigde exemplaren niet volledig veilig.
Ook letten op onrijp fruit
Wat de Suzuki-fruitvlieg extra lastig maakt, is dat ze haar eitjes legt in fruit dat nog aan het rijpen is. Daardoor kun je aantasting pas te laat opmerken, als het fruit al rot is van binnen. Dit in tegenstelling tot de meeste andere fruitvliegen, die zich pas melden bij overrijp of beschadigd fruit.
Hoe kun je de Suzuki-fruitvlieg bestrijden?
Helaas zijn er op dit moment nauwelijks effectieve bestrijdingsmiddelen voor de Suzuki-fruitvlieg beschikbaar. Zeker niet voor hobbygebruik. In de professionele fruitteelt worden soms (biologische) insecticiden ingezet, maar dit is vaak slechts beperkt effectief, kostbaar en niet zonder risico’s voor andere nuttige insecten.
Pesticiden geen optie voor hobbyisten
Voor de particuliere tuinier is het gebruik van chemische en biologische pesticiden tegen de Suzuki-fruitvlieg in de praktijk geen optie. Er zijn vrijwel geen toegelaten middelen beschikbaar en het risico op schade aan bijen en andere bestuivers is groot. Bovendien zijn de meeste middelen alleen effectief als ze op het juiste moment en herhaaldelijk worden toegepast, iets wat in een particuliere tuin lastig te realiseren is.
Fysieke afscherming: insectengaas of fruitkooi
De meest effectieve methode voor hobbyisten is het fysiek afschermen van fruit met fijnmazig insectengaas (maximaal 0,8 mm maaswijdte). Het aanbrengen van dit gaas kan lastig zijn, zeker bij grotere struiken of bomen. Een fruitkooi (een constructie met een frame en gaas) biedt uitkomst, maar vergt wel wat ruimte en investering. Let op: het gaas moet tijdig worden geplaatst, vóórdat de vruchten beginnen te kleuren.
Sluipwespen
Er loopt momenteel onderzoek naar het gebruik van natuurlijke vijanden zoals sluipwespen, die eitjes of larven van de Suzuki-fruitvlieg kunnen doden. Hoewel dit hoopvol is, is nog niet duidelijk of deze methode voldoende effectief is, zeker in open tuinen. Het kan wel een deel van de druk verlagen.
Aantasting door de Suzuki fruitvlieg voorkomen
Niet alle fruit is even gevoelig. De grootste risico’s zijn er bij zachtfruit zoals framboos, blauwe bes, aardbei en kers. In gebieden waar de Suzuki-fruitvlieg al veel voorkomt, kan het verstandiger zijn om deze soorten alleen aan te planten als je bereid bent maatregelen te nemen, of als je het risico op misoogst kunt accepteren.
Begin kleinschalig
In regio’s waar nog weinig of geen aantasting voorkomt, kan het verstandig zijn om eerst klein te beginnen. Plant bijvoorbeeld één of twee struiken framboos of blauwe bes en kijk of er aantasting optreedt. Deze planten geven vaak al na één jaar vrucht, zodat je snel kunt beoordelen of uitbreiding zinvol is. Houd er wel rekening mee dat de Suzuki-fruitvlieg later alsnog je tuin kan bereiken.
Aangetast fruit opruimen
Laat geen rottend fruit hangen of liggen: dit is een broedplaats voor de vlieg. Verzamel aangetast fruit en gooi het niet op de composthoop, maar in de afvalbak. Door je tuin schoon en overzichtelijk te houden, maak je het de Suzuki-fruitvlieg lastiger.
Verder lezen
Wil je graag meer te weten komen over het telen van zachtfruit in Nederland? Lees dan hier verder:
- Het verschil tussen zachtfruit, pitfruit, steenfruit en exotisch fruit
- Een kleinfruit tuin aanleggen
- Overzicht ziekten en plagen in de fruittuin
- Overzicht van alle soorten bessen
Referenties
Close-up van Suzuki fruitvlieg (inleiding) door Katja Schulz, Drosophila suzukii 170169589, CC BY 4.0
Zij-zicht op de Suzuki fruitvlieg (bij 'bestrijding') door Katja Schulz, Drosophila suzukii 170395555, CC BY 4.0
Foto van schade op kers door Martin Hauser, Drosophila suzukii Schaden, CC BY 3.0 DE
Foto van bovenkant van Suzuki fruitvlieg door Martin Cooper from Ipswich, UK, Spotted-wing Fruit-fly (Drosophila suzukii) male (25241539215), CC BY 2.0
Recent aangetaste kers (bij 'Ook letten op onrijp fruit') door Martin Hauser Phycus, Cherry suzukii, CC BY 3.0 DE
_male_(25241539215).jpg){kind=link}
