Kiwibes: een onbekende fruitsoort. Wij vertellen je er alles over!

De kiwibes is een fruitsoort die van nature voorkomt in het noorden van Azië. Denk aan het verre oosten van Rusland en het noorden van China. Het is een familielid van de kiwi die wij kennen uit de supermarkt, die van origine uit centraal China komt.

De kiwibes geeft kleine vruchten die wat smaak betreft erg aan kiwi doen denken, maar wat uiterlijk en formaat betreft eerder aan een grote bes. Door de gladde schil kan je ze met schil en al opeten: een heerlijke snack dus!

Kiwibessen groeien een aan kleine tot middelgrote klimplant die ook goed in Nederland groeit.

Kiwiplanten zijn op steeds meer plaatsen te koop. Wij bieden in onze winkel en webwinkel een groot assortiment met verschillende soorten kiwibessen. Zowel als kleine struikjes, maar ook als grotere en oudere struiken.

Bekijk kiwibessen in de webwinkel

De kiwibes smaakt friszoet, met een vleugje van kiwi, maar zonder de harige schil. Je eet 'm zo, rechtstreeks uit de hand. De textuur is zacht en sappig, een beetje zoals een druif, maar dan met een subtiele tropische twist. Ideaal voor in salades, smoothies, of gewoon als snack.

Qua gezondheid zit je met de kiwibes helemaal goed. Deze kleine vruchtjes zitten vol vitamine C, vezels en antioxidanten, wat je weerstand een flinke boost geeft. Daarnaast zijn ze laag in calorieën en rijk aan voedingsstoffen, waardoor ze een gezonde keuze zijn voor tussendoor. Lekker en verantwoord dus!

Kiwibessen pluk je relatief laat in de zomer of zelfs in het begin van de herfst. De meeste jaren is dat zo midden september of zelfs in de eerste week van oktober.

Wacht tot de bessen iets zacht zijn

Als je in de besjes knijpt zal je merken dat de kiwibessen rond die tijd iets zacht beginnen te worden. Zodra je ze bessen dus iets kan indrukken zijn ze rijp, en kunnen ze geplukt worden. Dit doe je het liefst met een klein plukschaartje, waarmee de bes met steeltje en al wordt afgeknipt. Zo voorkom je beschadigingen aan de bessen. Je kunt de bessen daarna nog enkele dagen in de koelkast bewaren, maar vers van de struik zijn ze wel het lekkerst.

Voor de vorst

Zorg ervoor dat je de bessen tenminste voor de eerste nachtvorst hebt geplukt. Daarna zullen de bessen snel in kwaliteit achteruit gaan, of zelfs gaan rotten.

Er zijn verschillende kiwibessenrassen beschikbaar, elk met unieke eigenschappen. Hieronder een overzicht van enkele populaire varianten:

• Issai: Dit zelfbestuivende ras is ideaal voor beginners, omdat het gemakkelijk fruit produceert.

• Ken's Red: Bekend om zijn roodachtige schil en zoete, sappige smaak.
• Geneva: Dit ras geeft vroeg in het seizoen rijp fruit met een intense smaak.
• Bayern Kiwi: Winterharde variëteit met kleine, maar zeer aromatische vruchten.
• Ananasnaya: Een productief ras met middelgrote vruchten en een lichte ananassmaak.
• Fresh Jumbo: Geeft grote bessen van uitstekende kwaliteit en smaak, perfect voor wie op zoek is naar het beste resultaat.

Voor beginners is de Issai de beste keuze, omdat dit ras het makkelijkste fruit geeft en zelfbestuivend is. Wil je echter de beste kwaliteit, dan is de Fresh Jumbo ideaal vanwege de grote, smaakvolle vruchten die hij produceert.

Je zou denken dat de kiwibes dezelfde bladeren en bloemen heeft als de kiwi. Toch is dat niet het geval. Waar de kiwi opvallende, grote en wat harige bladeren heeft zijn de bladeren van de kiwibes redelijk onopvallend. De Issai heeft kenmerkende groene stelen en bladeren. Andere kiwibessen, en dan vooral de roodvlezige, hebben een wat bruinrode tint over het blad.

De kiwibes is niet groenblijvend. In de winter verliest deze plant al zijn bladeren.

Witte bloemen

De bloem is voor alle kiwibessen gelijk: een redelijk bescheide bloei met trossen van kleine, witte bloemen. Hoewel de bloemen erg op elkaar lijken zijn de mannelijke en vrouwelijke bloemen goed van elkaar te onderscheiden. Een kiwi geeft bloesem in de laatste week van mei, of de eerste weken van juni.

Aan het einde van de bloei worden in het midden van de bloem al de eerste, kleine groene kiwibessen zichtbaar.

De kiwibes bloeit met witte bloemen. De bloeiperiode is het einde van mei of het begin van juni.

De kiwibes is van oorsprong afkomstig uit het oosten van Rusland en is daardoor goed aangepast aan koude omstandigheden. Deze plant is dan ook zeer winterhard en kan zonder problemen strenge winters overleven. Echter, er is wel een risico verbonden aan late nachtvorst. Wanneer het tijdens de bloei nog vriest, kunnen de bloemen bevriezen, wat betekent dat de struik dat jaar geen fruit zal dragen. Uit onze ervaring blijkt dat dit risico vooral speelt in het binnenland, terwijl kustgebieden minder vaak getroffen worden door nachtvorst tijdens de bloei.

Bij voorkeur in de volle grond

Naar onze ervaring laat een kiwibes zich niet zo goed in een pot houden. Deze plant heeft de ruimte nodig om te wortelen en groeien. Omdat de kiwibes zo goed winterhard is kan je hem ook gerust in de tuin zetten. Dus geef hem het liefst een plekje in de volle grond!

De kiwibes is zeker eetbaar. Sterker nog, het is een zeer gezonde fruitsoort!

Niet schillen

De kiwibes is klein, maar vol van smaak en kan direct uit de hand gegeten worden. In tegenstelling tot de gewone kiwi hoef je de kiwibes niet te schillen, want de dunne schil is zacht en eetbaar. Je kunt de bessen ook gebruiken in salades, smoothies, of als topping voor yoghurt en desserts. Hun zoetzure smaak maakt ze een frisse toevoeging aan verschillende gerechten. Kiwibessen kunnen daarnaast ook verwerkt worden tot jam of chutney, of ingevroren worden om later te gebruiken.

Kiwi allergie

Let wel op als je een allergie hebt voor kiwi's. In dat geval heb je zeer waarschijnlijk dezelfde allergie voor kiwibessen.

Het snoeien van een kiwibes is belangrijk voor een goede groei en vruchtvorming. In het vroege voorjaar, voordat de plant begint uit te lopen, snoei je dode, beschadigde of verzwakte takken weg. Ook haal je alle scheuten weg die lager dan 1,5 meter groeien. Laat de hoofdtak recht omhoog groeien en leid sterke zijtakken horizontaal langs draden of een trellis om een open structuur te creëren. Dit zorgt voor een goede luchtcirculatie en voldoende licht voor de vruchttakken.

Tijdens de zomer kun je de nieuwe scheuten die geen bloemen of fruit dragen inkorten, zodat de energie naar de vruchtbare takken gaat. Ook is het belangrijk om te snoeien om de plant in toom te houden en te voorkomen dat hij te groot of te verwilderd wordt. Regelmatig snoeien en leiden bevordert een gezonde groei en een betere oogst.

Bemesten doe je in het voorjaar. Gebruik bij voorkeur een organische meststof. 'Gewone' tuinmest is bijvoorbeeld een uitstekende basis. Door een meststof met extra kalium te kiezen kan je de kwaltieit van het fruit verbeteren.

Wil je meer weten over het snoeien van een kiwibes? Lees dan ook eens verder op de uitstekende website van FruitABC.

Als je kiwibes geen bloemen geeft, kan dat verschillende oorzaken hebben. Een veelvoorkomende reden is dat de plant nog niet oud genoeg is om te bloeien. Kiwibessen hebben meestal 3 tot 5 jaar nodig voordat ze bloemen en fruit gaan produceren. Geduld is dus belangrijk.

Daarnaast speelt de standplaats een grote rol. Zorg ervoor dat de plant voldoende zonlicht krijgt, want zonder genoeg licht zal de bloei beperkt blijven.

Ook is het belangrijk om de kiwibes goed te snoeien, zodat er lucht en licht bij de vruchtbare takken kunnen komen. Je wilt zeker geen plant die te vol is met korte, compacte takken. Lange, horizontale takken hebben de voorkeur.

Tot slot kan een tekort aan voedingsstoffen, zoals kalium, de bloei remmen. Geef in dat geval de plant in het voorjaar wat extra mest om de bloei te stimuleren. In Nederland is een tekort aan voedingsstoffen niet vaak het geval.

Geeft de kiwibes wel bloemen, maar geen fruit? Dan is er waarschijnlijk wat anders aan de hand.

Bestuiving

In het geval van een 'gewone' kiwibes, mist er waarschijnlijk een bestuiver. Om kiwibessen te kunnen plukken heb je namelijk een mannelijke én vrouwelijke plant nodig. Deze mogen maximaal 50 meter uit elkaar staan, en moeten beide tegelijk bloeien. Bloeit er één van de twee planten niet? Dan heb je geen fruit.

Verschil tussen mannelijke en vrouwelijke bloem van een kiwibes

Het verschil tussen een mannelijke en vrouwelijke bloem van een kiwibes is makkelijk te zien. Een mannelijke bloem heeft namelijk alleen meeldraden. De vrouwelijke bloem bevat ook een stamper.

De vrouwelijke bloem bevat een grote stamper in het midden, met hier omheen meeldraden. De vrouwelijke plant geeft fruit.

De mannelijke bloem bevat alleen meeldraden. Een mannelijke plant bestuift één tot vijf vrouwelijke planten, maar geeft zelf geen fruit.

Late nachtvorst

Heb je wel een mannelijke en een vrouwelijke plant? Of heb je de zelfbestuivende kiwibes Issai aangeplant? Dan is misschien late nachtvorst het euvel. Bij late nachtvorst raken de bloemen beschadigd, waardoor je dat jaar geen fruit kunt plukken.

Een kiwibes kan uitgroeien tot een flinke klimplant, die maximaal 3 tot 5 meter hoog kan worden. Heb je niet zoveel ruimte? Overweeg dan de kiwibes Issai aan te planten. Naar onze ervaring groeit deze al goed op een rek van ca. 2 meter hoog, en 1.5 meter breed.

Om de kiwibes plant gezond en productief te houden, is het belangrijk om hem goed uit te leiden. De plant groeit snel en heeft ook stevige ondersteuning nodig, zoals een pergola, trellis of draden. Door takken zoveel mogelijk horizontaal te leiden zorg je ervoor dat de plant veel bessen draagt.