Monilia rot (appelrot en pruimenrot)

Moniliana rot, ook bekend als vruchtrot, is een schimmelziekte die bij verschillende fruitsoorten kan voorkomen, maar vooral vaak wordt gezien bij appels, pruimen en kersen. Bij deze fruitsoorten staat de ziekte ook wel bekend als "appelrotkelkje" of "pruimenrot". Ook de naam "bruinrot" wordt wel eens gebruikt. De ziekte wordt veroorzaakt door de Monilinia-schimmel en kan aanzienlijke schade aanrichten in de fruittuin.

Met een goede aanpak is de schade te beperken. In dit artikel leest u hoe u Monilia rot kunt herkennen, voorkomen en bestrijden.

Monilia rot herkennen

De symptomen van Monilia rot zijn goed te herkennen. Geïnfecteerde vruchten vertonen bruine, rotte plekken die snel groter worden. Na verloop van tijd ontwikkelen zich witte tot grijze schimmelkringen op de aangetaste delen. Vooral in vochtige zomers en na een regenachtige periode kan de schimmel zich razendsnel verspreiden, zowel op de boom als tussen vruchten die elkaar raken.

Vooral in de zomer

Monilia rot kan al vroeg in het seizoen toeslaan, maar is het meest opvallend tegen de tijd dat het fruit rijpt, midden in de zomer. Het veroorzaakt niet alleen verlies van individuele vruchten, maar kan bij ernstige besmettingen hele oogsten aantasten. Daarnaast blijven de aangetaste vruchten vaak als harde, zwarte 'mummies' aan de boom hangen, wat de infectie in het volgende seizoen kan bevorderen.

Verspreiding vochtig weer

Monilia rot komt vooral voor bij warme en vochtige weersomstandigheden, vooral tijdens perioden van regen of hoge luchtvochtigheid. De schimmel gedijt goed in vochtige omgevingen, vooral wanneer het fruit nat is en langdurig vochtig blijft. Dit maakt het risico op infectie het grootst tijdens de bloei en de vroege zomer, wanneer de bomen veel vocht ontvangen en het fruit rijpt.

Vooral na regenachtige periodes, waarbij het fruit in contact komt met water of langdurig nat blijft, neemt de kans op besmetting toe.

Monilia rot voorkomen

Monilia rot kan niet geheel voorkomen worden. Vooral in zeer vochtige jaren is enige aantasting bijna niet te voorkomen. Toch is het risico op aantasting aanzienlijk te verminderen met de volgende maatregelen:

Houdt voldoende plantafstand aan. Door voldoende afstand te houden tussen individuele bomen kan de lucht goed circuleren, en drogen de bladeren en vruchten na regenval sneller op. Hierdoor kan verspreiding van deze schimmel voorkomen worden.
Goede snoei en luchtcirculatie. Ook een goede snoei kan helpen om de luchtciruclatie te verbeteren. Door kruisende takken te verwijderen en te zorgen dat alle takken goed lucht en licht vangen worden vochtige plaatsen in de boom worden voorkomen, en daarmee de verspreiding van de Monilia rot vermoeilijkt.
Fungicide. Door bij een lichte aantasting de boom te behandelen met een (biologische) fungicide, kan verdere verspreiding worden voorkomen. Het handmatig verwijderen van aangetaste vruchten is nog steeds aan te bevelen.
Rassenkeuze. Hoewel de verschillen klein zijn, zijn er rassen die iets minder gevoelig zijn voor Monilia rot dan anderen. Bij pruimen kan bijvoorbeeld beter gekozen worden voor een ras met een iets dikkere schil, zoals Czar, Ontario en President.

Bruinrot behandelen

Als u monilia rot herkent in de tuin is snelle actie belangrijk. Zodra u rotte plekken herkent op uw vruchten, is het belangrijk om deze aangetaste vruchten onmiddellijk te verwijderen. Dit voorkomt dat de schimmel zich verder verspreidt naar gezonde vruchten en andere delen van de boom. Zorg ervoor dat u de aangetaste vruchten grondig wegneemt en ook de plek goed inspecteert om te controleren of er nog meer besmette vruchten zijn die u moet verwijderen. Ook vruchten met een kleine aantasting worden verwijderd.

Plaats verwijderde vruchten nooit op de composthoop (waar de schimmelsporen nog steeds kunnen verspreiden), maar gooi ze bij het groenafval om af te laten voeren.

Daarnaast is het essentieel om in de winter de zogenaamde "zombies" (aangetaste vruchten die nog aan de boom hangen) te verwijderen. Deze vruchten, die vaak als harde, zwarte bolletjes aan de takken blijven hangen, bevatten nog steeds schimmelsporen en kunnen fungeren als een bron van infectie voor het volgende seizoen. Door deze vruchten in de winter te verwijderen, vermindert u de kans op een hernieuwde besmetting in het voorjaar. Ook het snoeien van aangetaste takken kan helpen om de verspreiding van de schimmel tegen te gaan.

In sommige gevallen kan het toepassen van een fungicide na het verwijderen van de besmette vruchten helpen om verdere infecties te voorkomen, vooral als er nog steeds een verhoogd risico is door vochtige omstandigheden.

Referenties

Foto van Monilia rot bij appels door Phaceliasdream. CC BY-SA 4.0 licentie.

Foto van Monilia rot bij pruim door Markus Krieger. CC BY 4.0 licentie.
Foto van Monilia rot bij kersen door Rasbak. CC BY-SA 3.0 licentie.

Foto van verschrompelde vrucht door Monilinia door Sanja565658. CC BY-SA 3.0 licentie.

In dit artikel bespreken wij enkele biologische- en chemische bestrijdingsmiddelen die u kunt inzetten voor de bestrijding van ziekten en/of plagen in uw tuin. Wat ons betreft zijn bestrijdingsmiddelen (biologisch óf chemisch) altijd een laatste redmiddel, en kan er beter gekeken worden naar preventieve maatregelen zoals het gezond houden van uw bomen en het aanplanten van resistente rassen. Lees verder.