Een fruittuin aanleggen is een geweldige manier om jaarrond te genieten van vers fruit uit eigen tuin. Met de juiste voorbereiding en keuze van bomen en struiken kunt u jarenlang een rijke oogst verwachten. In deze blogpost leest u waar u op moet letten bij het kiezen van de juiste plek, welke fruitsoorten het best passen bij uw situatie en hoe u uw fruittuin goed verzorgt. Met deze tips maakt u van uw fruittuin een succes!
De juiste plek voor je fruittuin kiezen
Een goede locatie is de basis voor een succesvolle fruittuin. Veel mensen richten zich vooral op zonlicht, maar andere factoren zoals afwatering, bodemstructuur en beschutting zijn minstens zo belangrijk.
De juiste locatie is super belangrijk bij het aanleggen van een fruittuin.
Goede afwatering
Fruitbomen verdragen geen natte voeten. Blijft er na een regenbui lang water staan? Dan is de afwatering niet goed. Verbeter de afwatering door verhoogde bedden te maken en daar de fruitbomen- en struiken op te planten, drainage aan te leggen of grof zand toe te voegen aan zware kleigrond.
Droogte
Het andere uiterste, uitdroging, kan ook problemen geven. Vooral zandgrond droogt snel uit in de zomer. Dit lost u op door mulch (bijvoorbeeld houtsnippers of stro) rond de bomen te leggen. Dit houdt vocht vast en verbetert de bodemstructuur. Een fruittuin op een zonnige en winderige plek vraagt bovendien om extra water in droge periodes.
Bodemleven en structuur
De bodem en ondergrond van je tuin is misschien wel het allerbelangrijkste. Een losse, doorlatende bodem met veel organisch materiaal is ideaal. Zware kleigrond belemmert de wortelgroei en zandgrond houdt slecht vocht en voedingsstoffen vast. Het bodemleven, zoals regenwormen en micro-organismen, helpt bij de opname van voedingsstoffen en zorgt voor een luchtige structuur. Voeg compost of mest toe (beide met mate) om de grond te verbeteren en het bodemleven te stimuleren.
Grondsoort en Ph
Verschillende fruitsoorten hebben voorkeuren voor grondsoorten. Kersen en perziken doen het beter op lichtere grond, terwijl appels en peren kleigrond verdragen. De ideale pH-waarde ligt tussen 6 en 7. Is uw grond te zuur? Dan helpt kalk. Is de grond te basisch? Dan kunt u compost of zwavel toevoegen. Een bodemtest geeft inzicht in de voedingsstoffen en helpt tekorten aan te vullen.
Andere fruitsoorten hebben juist behoefte aan een zure ondergrond, zoals blauwe bessen en cranberries. De favoriete grondsoort en Ph-waarde vind je in de teeltomschrijvingen hier.
Voldoende ruimte
Fruitbomen hebben ruimte nodig om goed te groeien. Plant ze niet te dicht op elkaar om concurrentie om licht, water en voedingsstoffen te voorkomen. De juiste ruimte voor bomen (en dus de plantafstand) is afhankelijk van de maat, en vind je hier: maten en plantafstanden. Ook bessenstruiken en klimplanten zoals druiven hebben voldoende groeiruimte nodig.
Zonlicht
Fruitbomen hebben minimaal zes uur zon per dag nodig. Vooral zonminnende soorten zoals vijgen, perziken en druiven vragen een warme en zonnige standplaats. In de schaduw groeien bomen minder goed en krijgen vruchten minder smaak. Vermijd plekken waar gebouwen of hoge bomen schaduw werpen.
Heb je alleen maar ruimtes met schaduw en halfschaduw? Kijk dan naar dit artikel over fruitbomen en bessenstruiken die in de schaduw kunnen groeien.
Met de juiste locatie legt u de basis voor een gezonde, productieve fruittuin. Een goede bodem, voldoende ruimte en beschutting zorgen ervoor dat uw bomen sterk groeien en volop vruchten dragen.
De juiste fruitbomen en struiken uitkiezen
Hiervoor hebben we gesproken over hoe je de juiste tuin voor je fruitbomen en fruitstruiken kunt uitkiezen. Maar wat zijn nu eigenlijk de juiste fruitsoorten om in jouw fruittuin te telen?
Fruitsoorten voor in Nederland
Niet alle fruitsoorten gedijen goed in het Nederlandse klimaat. Sommige bomen en struiken kunnen goed tegen kou en natte winters, terwijl andere soorten meer warmte nodig hebben. Betrouwbare keuzes voor een fruittuin in Nederland zijn appels, peren, pruimen, bessen en frambozen. Deze soorten zijn winterhard en rijpen goed af in het Nederlandse klimaat.
Warmteminnende fruitsoorten zoals vijgen en perziken hebben een beschutte, zonnige plek nodig om goed te groeien. Je kunt ze ook in een pot kweken, zodat ze bij vorst naar binnen kunnen. Je hebt dan wel een passende plaats nodig om ze te overwinteren. Zo kunt u ook in Nederland genieten van zuidelijk fruit.
Zelfbestuivend of kruisbestuiving
Niet alle fruitbomen zetten vanzelf vrucht. Sommige soorten zijn zelfbestuivend, wat betekent dat ze zonder een andere boom vruchten kunnen dragen. Wel is de oogst dan minder dan wanneer er wel een bestuivende boom in de buurt is.
Andere bomen, zoals veel appel- en perensoorten, zijn kruisbestuivend en hebben een geschikte bestuiver in de buurt nodig om goed vrucht te dragen. Dit betekent dat er een andere boom in de buut moet groeien van hetzelfde soort (een appelboom bestuift een andere appelboom), maar van een ander fruitras. Je kunt de juiste combinaties vinden in onze bestuivingstabel.
Let bij het kiezen van fruitbomen dus op en combineer bomen die elkaar kunnen bestuiven, of kies voor zelfbestuivers. De meeste fruitstruiken en bessen zijn wel geheel zelfbestuivend. Daarbij hoef je dus niet op de bestuiving te letten.
Meer weten over bestuiving in de fruittuin? Lees dan hier verder: hoe werkt bestuiving in de fruittuin?
Bestuiving is erg belangrijk om fruit te kunnen plukken uit je fruitbomen. De meeste fruitstruiken zijn zelfbestuivend.
Combineren van fruitbomen- en struiken
Als je een fruittuin gaat aanleggen kan je de oogst spreiden door verschillende fruitsoorten en rassen te combineren, en optimaal gebruik maken van de beschikbare ruimte. Bessenstruiken zoals rode bessen, blauwe bessen en frambozen leveren al vroeg in het seizoen fruit en vullen de oogst van bomen aan. Klimfruit, zoals druiven of kiwibessen, kan langs pergola’s, schuttingen of muren groeien, waardoor u ook in een kleinere tuin meer fruit kunt kweken. Door verschillende fruitsoorten te combineren, profiteert u niet alleen van een langere oogstperiode, maar trekt u ook meer bestuivers aan en vergroot u de biodiversiteit in uw fruittuin.
Aanplanten en verzorgen van de fruittuin
Nu de juiste fruitbomen- en struiken zijn aangezocht is het tijd om te gaan planten en de bomen en struiken te verozrgen.
Wanneer en hoe planten
De beste tijd om fruitbomen en struiken te planten is in de herfst, winter of vroege lente. Het liefst plant je op een droge dag waarop het niet vriest.
In de herfst hebben bomen met kale wortel de kans om voor de winter al wat wortels te vormen, zodat ze in het voorjaar een voorsprong hebben. Potgekweekte bomen kunnen jaarrond worden geplant, maar vermijd extreme droogte of vorst.
Zorg voor een goed voorbereide plantplek: maak een gat van ongeveer ander half keer de grootte van de kluit, maak de grond er omheen los, en plaats de boom op de juiste diepte. De entplaats (de verdikking aan de onderkant van de stam) moet net boven de grond blijven. Spreid de wortels goed uit en vul het plantgat met potgrond. Druk de aarde voorzichtig aan en geef royaal water. Bij jonge bomen is het verstandig om een boompaal te plaatsen ter ondersteuning.
Meer informatie over de juiste manier om een fruitboom te planten lees je hier: plantinstructies voor fruitbomen en fruitstruiken.
Snoeien voor een gezonde groei
Snoeien is essentieel voor een goede groei en een rijke oogst. Door bomen en struiken goed te snoeien, blijven ze luchtig en gezond.
- Appels en peren worden in de winter gesnoeid om een open kroonstructuur te creëren. Dit bevordert de lichtinval en luchtcirculatie, wat ziekten helpt voorkomen.
- Steenvruchten zoals pruimen en kersen worden bij voorkeur in de late zomer (nadat het fruit is geplukt) gesnoeid. Zo genezen snoeiwonden sneller en wordt het risico op schimmelinfecties zoals loodglans verminderd.
- De meeste bessenstruiken (zoals rode bes en zwarte bes) moeten jaarlijks verjongd worden door oude takken weg te knippen. Dit stimuleert de groei van jonge, productieve scheuten.
- Druiven en kiwibessen vereisen strikte snoei in de winter en na de bloei om hun groeikracht te reguleren en de vruchtzetting te bevorderen.
Meer informatie over het snoeien van fruitbomen en struiken lees je hier: fruitbomen en struiken snoeien.
Bodemverbetering en bemesting
Een vruchtbare bodem is de basis voor een gezonde fruittuin. Een goede bemesting is daarvoor belangrijk, vooral bij een fruittuin die al wat ouder is. Regelmatige toevoeging van compost of organische mest helpt het bodemleven te voeden en de structuur te verbeteren. Hou wel voldoende ruimte vrij vanaf de stam om wortelbeschadiging te voorkomen.
Voor een goede vruchtzetting hebben fruitbomen voldoende kalium en fosfor nodig. Deze bevorderen de knopvorming en de kwaliteit van de vruchten. Te veel stikstof moet worden vermeden, omdat dit leidt tot overmatige bladgroei ten koste van de oogst.
Water geven en bescherming tegen ziekten en plagen
In de eerste groeijaren is regelmatig water geven belangrijk, vooral tijdens droge periodes. Een mulchlaag van stro, bladeren of houtsnippers helpt vocht vast te houden en onderdrukt onkruidgroei.
Om plagen en ziekten te voorkomen, is preventie de sleutel:
- Lok natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes en vogels door biodiversiteit in de tuin te stimuleren.
- Gebruik insectengaas of feromoonvallen om schadelijke insecten zoals appelmade en pruimenmot te bestrijden.
- Schimmels zoals meeldauw en krulziekte kunnen worden beperkt door bomen goed te snoeien en water niet direct op het blad te sproeien.
- Door combinatieteelt kunnen ziekten en plagen worden voorkomen.
Een overzicht van alle ziekten- en plagen bij fruitbomen en struiken, en hoe je ze kunt voorkomen, lees je hier: overzicht van ziekten en plagen.
Bladluis komt relatief vaak voor bij fruitbomen.
Verder lezen
Een fruittuin aanleggen vraagt om een doordachte aanpak, maar met de juiste keuzes is succes gegarandeerd. Begin met een goede locatie: zorg voor een goed doorlatende bodem, voldoende zon en beschutting tegen de wind. Kies fruitbomen en struiken die passen bij het klimaat en let op bestuiving om een goede oogst te garanderen. Door slim te combineren, kun je de oogst spreiden en optimaal gebruik maken van de ruimte. Een goede aanplant, regelmatig snoeien en de juiste verzorging zorgen ervoor dat je jarenlang kunt genieten van vers fruit uit eigen tuin.
Meer weten? Lees dan hier verder:
- Onze webwinkel – Bestel direct fruitbomen en bessenstruiken
- Teeltinstructies per fruitsoort – Praktische tips voor de verzorging van jouw fruitplanten
- Bestuivingschecker – Controleer eenvoudig welke bomen elkaar bestuiven in jouw tuin
