Alles over walnotenbomen: groei, verzorging en veelgestelde vragen

De uiteindelijke hoogte van een walnotenboom hangt sterk af van het ras. Een wilde walnotenboom, opgekweekt uit een noot, kan uitgroeien tot een forse boom van 15 tot 20 meter hoog. Dat maakt hem minder geschikt voor kleinere tuinen.

Geënte walnotenboom

Kies je voor een geënte walnotenboom, dan blijft die vaak compacter. Zo wordt de Buccaneer ongeveer 8 meter hoog en de Broadview rond de 9 meter. Beide rassen geven grote, smakelijke noten en zijn een goede keuze voor wie een productieve boom zoekt.

Kleine walnotenboom

Wil je een nog kleinere walnotenboom? Jupiter is een van de kleinste varianten en bereikt een maximale hoogte van zo’n 6 meter. Dit ras is zelfbestuivend, sterk en levert veel walnoten op.

Er bestaan nóg kleinere rassen, maar die hebben vaak nadelen: ze zijn gevoeliger voor ziektes, minder krachtig en geven minder smakelijke noten.

Langzame groei

Een walnotenboom groeit langzaam, vaak maar 50 - 100cm per jaar. Het duurt dus zeker 10 tot 15 jaar voordat deze de uiteindelijke hoogte heeft bereikt. Vooral de eerste drie jaar is groei erg beperkt. Dit maakt de walnotenboom ook een wat duurdere boom om te kopen.

Walnotenboom in pot

Omdat een walnotenboom zo groot wordt is het naar onze ervaring geen goed idee om een walnotenboom in pot te houden.

Een walnotenboom kan ontzettend oud worden. Wilde exemplaren halen makkelijk een leeftijd van 100 tot 200 jaar, soms zelfs ouder. Geënte rassen worden meestal minder oud, maar kunnen bij goede verzorging toch 50 tot 80 jaar productief blijven.

De eerste noten verschijnen vaak na 4 tot 5 jaar, afhankelijk van het ras. Omdat wij bomen van zo'n twee jaar oud verkopen, pluk je vaak dus de eerste noten in het tweede jaar na planten. Met de juiste standplaats en onderhoud kan een walnotenboom dus generaties lang meegaan.

Foto van kleine vruchten bij een walnotenboom door Plant Image Library from Boston, USA. CC BY-SA 2.0 licentie.

Nee, de gewone walnoot (Juglans regia) is van oorsprong niet inheems. Hij komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en Azië, maar wordt al eeuwen in Nederland en België geteeld. Hierdoor is hij volledig ingeburgerd in het landschap, en maakt hij ook deel uit van onze natuur. De zwarte walnoot (Juglans nigra) komt uit Noord-Amerika en is hier minder gebruikelijk. Toch is ook dit geen exoot die een gevaar vormt voor andere bomen.

Walnotenbomen zijn windbestuivers, maar niet alle rassen zijn volledig zelfbestuivend. Sommige rassen, zoals Jupiter en Broadview, kunnen zonder een tweede boom goede opbrengsten geven. Andere rassen hebben een andere walnotenboom in de buurt nodig voor een betere bestuiving en hogere notenoogst. Een wilde walnotenboom, die uit een noot is gegroeid, is meestal niet zelfbestuivend.

Afstand van 50-100 meter

Omdat de wind het stuifmeel verspreidt, hoeft een bestuivende boom niet direct naast de andere te staan. Een afstand van 50 tot 100 meter is meestal geen probleem. In een open landschap kan bestuiving zelfs over grotere afstanden plaatsvinden.

Walnotenboom geen noten

Geeft een walnotenboom wel katjes, maar geen noten? Dan is er waarschijnlijk wat aan de hand met de bestuiving. Een andere walnotenboom in de buurt groeien moet dan helpen.

Ook geen katjes? Dan is de boom waarschijnlijk simpelweg te jong, en is er meer geduld nodig.

Een walnotenboom heeft een zonnige, ruime plek nodig om goed te groeien en noten te produceren. Kies een standplaats met voldoende licht en luchtcirculatie, bij voorkeur niet te dicht bij gebouwen of andere bomen. Een volwassen walnotenboom kan een brede kruin krijgen, dus houd rekening met minimaal 6 tot 8 meter ruimte rondom de boom.

De juiste grondsoort

De bodem moet goed doorlatend en vruchtbaar zijn. Walnotenbomen groeien het best op lichte klei, leem of zandgrond met een neutrale tot licht basische pH. Ze verdragen geen natte voeten, dus vermijd zware, slecht doorlatende grond of plekken met een hoge grondwaterstand. Een walnotenboom moet echt op een goed gedrainneerde, droge plaats staan.

Is je tuin niet geschikt voor een walnotenboom? Dan kan je de tamme kastanje overwegen. Deze notenboom is minder kieskeurig wat standplaats betreft.

Water geven

Walnoten hebben een diep wortelgestel en halen zelf water uit diepere lagen, maar in droge zomers is extra water geven bij jonge bomen verstandig. Een mulchlaag rond de stam helpt om vocht vast te houden en de wortels te beschermen tegen extreme temperaturen.

Een walnotenboom plant je het liefste in de winter, als de boom geheel in rust is. De beste tijd is tussen november en februari, op een vorstvrije dag.

Walnotenbomen laten zich maar moeilijk verplanten. Het is daarom belangrijk om op het volgende te letten:

• Bij voorkeur plant je een potgeteelde walnotenboom. Deze bomen slaan aanzienlijk makkelijker uit dan wortelgoed. Wortelgoed is bij andere fruitbomen een prima optie, maar niet bij walnotenbomen. Wij werken eigenlijk alleen maar met potgeteelde bomen, of bomen die in het begin van de winter worden opgepot. Bekijk ons assortiment hier: walnotenboom kopen.
• Zelfs als je alles goed doet, laat een walnotenboom zich niet gemakkelijk verplanten. Je zult dus wel enig geduld moeten hebben voordat de boom gaat uitlopen, laat staan groeien. Het is heel normaal voor een walnotenboom om het jaar na planten weinig te groeien. De boom heeft dat jaar nodig om te herstellen.
  Om het zekere voor het onzekere te nemen is het beter om te kiezen voor een verkoper die garantie geeft op de boom. Zo weet je zeker dat, als het toch fout gaat, je een nieuwe boom krijgt om het nog een keer te proberen.

Walnotenboom verplanten

Een walnotenboom laat zich eigenlijk niet verplanten. Een boom die al langer dan drie jaar op dezelfde plant staat verplanten is eigenlijk niet te doen, en zelfs bij jongere bomen neem je een behoorlijk risico.

Meer informatie over het verplanten van fruitbomen op de juiste manier lees je hier: fruitboom verplanten.

Voor mensen is een walnotenboom niet giftig. Voor paarden is de walnotenboom wel giftig.

Wortels, bladeren en doppen

De noten zijn veilig en eetbaar, maar het wordt afgeraden om de wortels, bladeren en notendoppen te consumeren. Gelukkig hoef je dit de meeste mensen niet uit te leggen. Voor paarden ligt dit anders: bij hen kan een walnotenboom wél problemen veroorzaken.

Walnotenbomen scheiden juglon uit, een stof die vooral in de wortels, bladeren en notendoppen voorkomt. Hoewel dit voor mensen geen gevaar oplevert, kan het bij paarden irritaties en gezondheidsproblemen veroorzaken. Daarnaast kunnen beschimmelde walnoten en bladeren giftige mycotoxines bevatten, wat het risico op hoefbevangenheid verhoogt. Ook kunnen de harde noten verstikkingsgevaar opleveren.

Niet bij paardenweide

Door deze risico’s is het niet verstandig om een walnotenboom in of vlakbij een paardenweide te planten. Zelfs als paarden de boom niet direct eten, kunnen gevallen bladeren en noten ongemerkt in het voer of de stal terechtkomen.

Foto van gevallen walnoten door Silar. CC BY-SA 4.0 licentie.

Een walnotenboom moet je niet te veel snoeien, omdat dit de boom kan verzwakken en de opbrengst kan verminderen. Snoei is ook helemaal niet nodig om een walnotenboom gezond en productief te houden.

Beschadigde en zieke takken

Het is het beste om alleen beschadigde, zieke of dode takken te verwijderen, zodat de boom gezond blijft. Dit kun je het beste doen in de winter of het vroege voorjaar, wanneer de boom in rust is en het sap niet meer stroomt, om te voorkomen dat het sapverlies schade veroorzaakt.

Vormsnoei

Enige vormsnoei kan bij een jonge boom goed zijn. Begin met het verwijderen van takken die kruisen of elkaar raken, zodat er voldoende luchtcirculatie is in de kroon. Verwijder ook takken die te dicht bij de stam staan, zodat de boom een sterke stam kan ontwikkelen. Snoei altijd vlak na een knop of een zijtak, om de genezing te bevorderen en nieuwe groei in de gewenste richting te stimuleren.

Zorg ervoor dat je schone en scherpe snoeigereedschappen gebruikt om besmetting van ziektes te voorkomenn en snoei niet te veel in één keer, om de boom niet te veel te verstoren. Een walnotenboom snoei je liever iets te weinig dan iets teveel.

Veel bronnen op het internet beweren dat een walnotenboom muggen en andere insecten afschrikt. Dit komt doordat de boom juglon bevat, een stof die voorkomt in de bladeren en wortels en giftig is voor sommige insecten, waaronder muggen. In sommige gevallen wordt juglon geconcentreerd gebruikt als insectenwerend middel.

Toch is er geen wetenschappelijk bewijs dat simpelweg een walnotenboom in je tuin hebben muggen of andere insecten op afstand houdt. De natuurlijke afgifte van juglon door de boom lijkt niet sterk genoeg om een afschrikkend effect te hebben. Wil je muggen weren, dan zijn effectieve methoden zoals horren of citronella beter geschikt.

Walnotenbomen scheiden juglon uit via hun wortels, bladeren en notendoppen. Deze stof kan de groei van bepaalde planten remmen, een effect dat allelopathie wordt genoemd. Sommige fruitbomen en -planten zijn hier gevoelig voor en groeien minder goed in de buurt van een walnotenboom. Je plant deze bomen en planten dus het liefste niet naast een walnotenboom.

Gevoelige fruitbomen- en planten

De onderstaande bomen en struiken plant je liever niet in de buurt van een walnotenboom.

• Appel
• Braam
• Framboos
• Blauwe bes
• Cranberry

Hoewel het geen fruitbomen en -struiken zijn, is het noemenswaardig dat tomaten, azalea's, rhododendrons en viburnums zeer gevoelig zijn voor juglon. Je kunt deze dus beter niet in de buurt van een walnoot planten.

Minder gevoelige fruitbomen- en fruitstruiken

De onderstaande bomen en struiken mag je dus gerust in de buurt van een walnotenboom planten. Ze worden waarschijnlijk niet in hun groei geremd.

• Kiwibes
• Zoete en zure kers (kriek), pruim, perzik en abrikoos
• Kweepeer
• Druif
• Pecannoot
• Honingbes
• Kaki
• Zwarte framboos
• Krentenboompje (saskatoonbes)
• Aalbes, kruisbes en zwarte bes

Walnoten zijn in Nederland meestal rijp in de late zomer tot het begin van de herfst, tussen eind september en oktober. Rijpe walnoten kun je herkennen aan de volgende kenmerken: de groene schil (bolster) begint te barsten of te verkleuren, en de noot zelf komt gemakkelijk uit deze schil als je deze openbreekt. De noot is volledig ontwikkeld en heeft een harde schaal.

Om walnoten te oogsten, kun je ze op twee manieren verzamelen:

• Plukken: Pluk de walnoten rechtstreeks van de boom zodra de schil begint te scheuren. Dit moet je voorzichtig doen, zodat je de takken of de boom zelf niet beschadigt.
• Rapen: Wanneer de walnoten van de boom vallen, kun je ze van de grond rapen. Dit gebeurt meestal wanneer de schil volledig open is. Het is handig om een doek of zeil onder de boom te leggen om de nootjes makkelijker op te vangen.

Zorg ervoor dat je de walnoten na het oogsten goed droogt, zodat ze goed bewaren en niet gaan schimmelen.