Het voorjaar van 2025 is uitzonderlijk droog. In veel delen van Nederland is er wekenlang nauwelijks regen gevallen en dat heeft gevolgen voor de tuin. Vooral fruitbomen en -struiken hebben het zwaar: jonge aanplant loopt risico op verdroging en vruchten kunnen scheuren of verbranden. Planten met hittestress laten hun vruchten vallen, wat kan leiden tot een tegenvallende oogst.
In dit artikel lees je hoe je fruitbomen en bessenstruiken goed verzorgt tijdens aanhoudende droogte. We maken onderscheid tussen jonge en oudere planten en bespreken welke fruitsoorten extra kwetsbaar zijn. Ook krijg je praktische tips over water geven: hoe vaak, hoeveel en op welk moment van de dag. Lees dus snel verder.
Jonge aanplant is kwetsbaar
Jonge fruitbomen en bessenstruiken zijn extra gevoelig voor droogte. In de eerste één à twee jaar na aanplant hebben ze nog een beperkt wortelstelsel dat vooral in de bovenste laag van de grond zit. Juist die laag droogt bij warm en droog weer als eerste uit. Zonder extra water lopen jonge planten snel schade op of slaan ze zelfs helemaal niet aan.
Regelmatig water geven is daarom essentieel. Geef liever één of twee keer per week een flinke plens, denk aan 10 tot 20 liter per boom, dan elke dag een klein beetje. Zo stimuleer je de wortels om dieper te groeien en wordt het risico op oppervlakkige uitdroging kleiner.
Zorg er ook voor dat de boomspiegel, het gebied rond de stam, vrij blijft van gras en onkruid. Die concurreren namelijk om water, wat ten koste gaat van de jonge plant. Een open, onkruidvrije strook van zo’n halve meter rondom helpt al enorm.
Mulchen kan helpen om het vocht in de bodem langer vast te houden. Stro, houtsnippers of bladeren zorgen ervoor dat de grond minder snel opwarmt en uitdroogt. Maar let op: een mulchlaag maakt het ook moeilijker om te voelen of de grond daaronder nog vochtig genoeg is. Til de mulch daarom regelmatig even op en controleer met je vinger, een vochtmeter of een grondboor hoe het ervoor staat.
Oudere bomen en struiken
Oudere bomen en fruitstruiken zijn veerkrachtiger, maar niet helemaal onkwetsbaar. Ze het voordeel van een dieper en beter ontwikkeld wortelstelsel. Ze kunnen daardoor makkelijker water uit diepere bodemlagen halen en zijn minder afhankelijk van regen of gietbeurten aan het oppervlak. Toch zijn ze niet immuun voor de effecten van langdurige droogte.
Bij aanhoudende droogte kunnen ook volwassen planten schade oplopen. Veelvoorkomende signalen zijn vroegtijdige bladval, kleiner blijvende of misvormde vruchten, en voortijdige vruchtval. Vooral in jaren met een rijke oogst is het belangrijk om ook oudere bomen in de gaten te houden: vruchtdragende planten verdampen meer en hebben dan ook meer water nodig.
Een enkele keer goed water geven tijdens droge periodes kan al het verschil maken. Richt je daarbij op de periode van vruchtzetting tot net voor de oogst. Geef liever één keer veel water dan vaker een beetje, zodat het diep in de bodem kan doordringen.
Ook bij oudere bomen is een mulchlaag rondom de stam nuttig, zeker op lichte of zandige gronden die snel uitdrogen. Het helpt de bodem vochtig te houden en beschermt tegen temperatuurschommelingen. Zorg er wel voor dat de mulch niet direct tegen de stam ligt om schimmelvorming te voorkomen.
Zo geef je goed water
Water geven doe je het best in de vroege ochtend of ’s avonds. Op het heetst van de dag verdampt veel water nog voordat het de wortels bereikt. Geef altijd diep en gericht water, bij voorkeur direct rond de wortels. Vermijd het besproeien van bladeren of het gieten bovenop een dikke mulchlaag want dat water bereikt de wortels vaak niet goed.
Check of water geven nodig is door met een vinger of stok in de grond te voelen. Tot zo’n 15 centimeter diep moet de grond licht vochtig aanvoelen. Heb je gemulcht? Til de mulchlaag dan even op om een realistisch beeld te krijgen van de bodemvochtigheid.
Kies liever voor één flinke gift per week (10–20 liter per plant) dan voor dagelijks een klein beetje. Zo dringt het water diep door en stimuleer je de wortels om de diepte in te gaan. Dat maakt planten weerbaarder bij droogte.
Wie het zichzelf makkelijk wil maken, kan een druppelslang gebruiken. Zo blijft de bodem vochtig zonder verspilling.
Extra kwetsbare fruitplanten bij droogte
Sommige fruitplanten zijn gevoeliger voor droogte dan andere, vaak doordat ze oppervlakkig wortelen. De volgende fruitbomen- en struiken kunnen gevoelig zijn voor droogte:
-
Blauwe bes - Houdt van constant vochtige, zure grond en wortelt zeer ondiep. Verdroogt snel bij hitte.
-
Framboos en braam - Hebben een oppervlakkig wortelgestel en reageren snel op droogte.
-
Kiwi, vijg en druif (jonge planten) - Kunnen als volwassen plant goed tegen droogte, maar jonge aanplant is juist kwetsbaar.
-
Fruitbomen en struiken in pot - Bomen en struiken in pot drogen altijd sneller uit dan in de volle grond.
-
Planten op zandgrond - Deze gronden houden minder water vast, dus fruitplanten hier hebben vaker water nodig dan op klei of leem.
Gelukkig zijn er ook planten die juist goed tegen droogte kunnen. Je leest meer over deze droogteresistente planten in dit artikel:
Extra opletten bij planten in potten en bakken
Fruitplanten in pot, zoals aardbeien, vijgen of blauwe bessen, drogen veel sneller uit dan planten in de volle grond. Vooral in de zon kunnen potten flink opwarmen, wat de verdamping versnelt en wortels kan beschadigen.
Gebruik een luchtige potgrond die water goed vasthoudt, bijvoorbeeld met kokosvezel of hydrokorrels. Zorg altijd voor goede drainage én geef diep water: het vocht moet tot onderin de pot komen.
Controleer bij warm weer dagelijks of de grond vochtig genoeg is. Til de pot desnoods even op om te voelen of hij licht (te droog) of zwaar (vochtig genoeg) aanvoelt. Tijdens een hittegolf kan het helpen om potten tijdelijk in de schaduw te zetten.
Meer tips over fruitplanten in pot? Lees dan dit artikel:
Fruitbomen- en planten in pot houden
Wat als een plant toch iets te droog heeft gestaan?
Ondanks goede zorg kan het gebeuren dat een fruitplant even te droog heeft gestaan. Vooral jonge aanplant droogt gemakkelijk uit.
Je merkt dit aan slappe bladeren, gescheurde vruchten, afgevallen bloesems of kleine, vroegtijdig vallende vruchten. Ook bladverkleuring of verbranding komt vaak voor, vooral bij planten in pot of op zonnige plekken.
Laat een uitgedroogde plant niet schrikken met een grote plens water. Geef liever kleine beetjes verspreid over een paar uur, zodat de wortels het vocht geleidelijk kunnen opnemen. Te veel water in één keer stroomt vaak langs de droge kluit heen en bereikt de wortels nauwelijks.
Zodra de grond goed vochtig is, kun je een mulchlaag aanbrengen om het vocht vast te houden. Gebruik bijvoorbeeld stro, houtsnippers of compost, maar breng dit pas aan na het water geven.
Verbrand of dor blad kun je het best voorlopig laten zitten. De plant gebruikt dit nog als bescherming tegen zonlicht. In de loop van het seizoen kun je eventueel beschadigde bladeren voorzichtig wegknippen of afplukken, zodat nieuwe bladeren meer licht krijgen. Let op: verkleurd blad herstelt niet meer. Als het blad bruin is, blijft het bruin. In veel gevallen valt het vanzelf af in de herfst.
Bij tijdelijk vochttekort herstellen fruitbomen en struiken zich meestal goed, al kan de oogst dat jaar wel tegenvallen. Geef de plant wat tijd en aandacht, en voorkom herhaling bij de volgende warme periode door eerder in te grijpen.
Je tuin weerbaarder maken tegen droogte
Droogte lijkt steeds vaker voor te komen, ook in het voorjaar. Gelukkig kun je je fruittuin hierop voorbereiden. Een aantal slimme maatregelen helpt om schade te beperken én water efficiënter te gebruiken.
- Begin bij de bodem. Een losse, humusrijke bodem houdt water veel beter vast dan droge zandgrond. Werk elk jaar wat compost in rond de bomen en struiken om het organisch materiaal te verhogen. Dit verbetert de structuur én het waterbufferend vermogen.
- Mulchen is een eenvoudige gewoonte die veel oplevert. Een laag organisch materiaal rond de planten vermindert verdamping, houdt de wortelzone koeler en voedt de bodem. Wel belangrijk: blijf regelmatig controleren of de grond onder de mulch nog voldoende vochtig is.
Kies bij nieuwe aanplant voor fruitsoorten die passen bij jouw tuin. Op droge, zonnige plekken zonder wateraansluiting zijn bijvoorbeeld vijgen of oudere druivenplanten geschikter dan blauwe bessen. Houd ook rekening met de grondsoort, beschutting en de beschikbaarheid van water.- Denk na over regenwateropvang. Een regenton aan het schuurtje of een grotere ondergrondse opvang kan in droge periodes een wereld van verschil maken. Zo geef je gericht water zonder het drinkwaternet te belasten.
- Tot slot: let op de ligging van je fruitbomen. Zet jonge fruitbomen liever niet op open, winderige plekken waar ze snel uitdrogen. Een beschutte standplaats bij een haag of muur beschermt beter tegen uitdrogende wind en felle zon.
Met deze aanpak wordt je fruittuin stap voor stap weerbaarder tegen droogte, zonder dat je elke droge dag met de gieter in de weer hoeft.
Verder lezen
Wil je meer te weten komen over het verzorgen van fruitbomen- en struiken in je tuin? Lees dan snel hier verder:
