Veel tuinplanten worden vooral geplant vanwege hun sierwaarde, terwijl ze eigenlijk ook andere eigenschappen hebben. Ze kunnen al jaren in je tuin staan, zonder dat je wist dat je het fruit gewoon kunt eten! Deze bomen en struiken hebben dus naast hun mooie blad, bloesem of boomvorm een 'verborgen' pluspunt. In deze blog ontdek je welke sierplanten niet alleen mooi, maar ook verrassend lekker zijn!
Krentenboompje
Het krentenboompje is een veelzijdige sierboom die in het voorjaar bedekt is met witte bloesems en in de herfst schitterende rood-oranje bladeren krijgt. Wat veel mensen niet weten, is dat de kleine donkerpaarse bessen heerlijk zijn. Ze hebben een zoete, licht nootachtige smaak en doen wat denken aan bosbessen. Je kunt ze vers eten, verwerken in jam of gebruiken in taarten. Vogels zijn er dol op, dus wees er op tijd bij!
Het meest verkochte krentenboompje in Nederland is de Amelanchier lamarckii. Hoewel zeer sierlijk is de alnifolia (saskatoonbes) smakelijker en vooral productiever. Je plukt van dat soort dus meer kilo's bessen.
Wat verzorging betreft houdt het krentenboompje van een zonnige tot half-schaduwrijke standplaats en heeft het goed doorlatende, licht zure grond nodig. Hij is redelijk onderhoudsvriendelijk en vereist weinig snoei, behalve om de vorm te behouden.
Dwergkwee
De dwergkwee is een compacte struik met prachtige rode, roze of witte bloemen in het voorjaar. Hij wordt veel aangeplant in tuinen en zelfs in publiek groen. Niet gek, want het is een betrouwbare en mooie plant die ook nog eens heel gemakkelijk is in onderhoud.
In de herfst draagt hij kleine, harde en gele vruchten die de meeste mensen niet opvalt. Ze zijn perfect voor vogels en andere dieren die zich er in de winter aan te goed doen.
Maar die vruchten zijn ook eetbaar voor de mens.
Nu zijn de vruchten rauw erg zuur en wrang, maar door ze te verwerken in jam of gelei zijn ze erg smakelijk. Deze vruchten komen pas na verwerking echt tot hun recht. Hun aangename en aromatische smaak zijn dan zeker de moeite waard.
De dwergkwee houdt van een zonnige standplaats, maar kan zich ook goed aanpassen aan lichte schaduw. Hij stelt weinig eisen aan de bodem, maar goed doorlatend, licht zure grond is het beste. Deze struik is ook prima geschikt om in een pot te houden.
Meidoorn
De meidoorn is een robuuste struik of boom die vooral bekend staat om zijn witte of roze bloesem en dichte, stekelige takken. In de herfst verschijnen kleine rode bessen. Deze zijn vers niet bijzonder smakelijk, maar verwerkt in jam of siroop worden ze heerlijk. Meidoornbessen zijn super gezond en worden al eeuwen gebruikt om thee van te maken vanwege hun vermeende gezondheidsvoordelen.
Meidoorn groeit het beste op zonnige plekken en stelt weinig eisen aan de bodem, zolang deze maar goed doorlatend is. De plant is winterhard en vrijwel geheel onderhoudsvrij. Een makkelijke en sterke tuin die dus vooral niet mag missen in een natuurlijke tuin of voedselbos.
Kornoelje
De gele kornoelje bloeit als een van de eerste struiken in het voorjaar met opvallende gele bloemen. In de nazomer en herfst draagt hij langwerpige, glanzend rode vruchten. De smaak is friszuur en doet denken aan kersen met een lichte citrusachtige toets. De bessen zijn perfect voor jam, siroop of zelfs likeur.
Vaker zie je de japanse of chinese kornoelje, met haar prachtige witte, roze of gele bloemen (foto hiernaast). Hoewel deze heester als sierplant wordt aangeplant, geeft ook dit soort eetbare bessen. Deze zijn wel minder smakelijk dan die van de gele kornoelje.
Deze struik gedijt het beste op een zonnige tot licht beschaduwde plek. Kornoelje is relatief tolerant wat betreft de bodem, zolang deze maar goed doorlatend en niet te zwaar is. Het is een onderhoudsvriendelijke plant die niet veel verzorging nodig heeft, behalve een lichte snoei na de bloei om de vorm te behouden.
Vlier
Sommige vlieren, zoals de ‘Black Beauty’ en ‘Golden Tower’, combineren sierlijk blad met eetbare vruchten. Ze hebben prachtig ingesneden bont of donkerrood blad. De geurige, witte bloesems zijn niet alleen mooi, maar kunnen worden gebruikt voor siroop of thee. En de donkerpaarse bessen zijn rijk aan antioxidanten en perfect voor sap, jam of wijn. Let op: onrijpe vlierbessen en andere delen van de plant zijn licht giftig en moeten gekookt worden, voordat je ze kunt eten.
De vlier doet het goed op een zonnige of half-schaduwrijke plek en stelt weinig eisen aan de bodem. Hij houdt van vochtige grond, dus het is belangrijk om de plant niet in droge gebieden te zetten. Vlieren kunnen behoorlijk groot worden, dus het is goed om ze wat ruimte te geven en af en toe te snoeien om de plant gezond te houden.
Fuchsia
Veel mensen kennen Fuchsia als een sierlijke plant met exotische, hangende bloemen. Maar wist je dat de kleine donkerpaarse bessen meestal eetbaar zijn (afhankelijk van het soort)? Ze hebben een licht zoete, soms peperige smaak. Niet elke Fuchsia-variant heeft even smakelijke vruchten, maar soorten zoals Fuchsia magellanica wel. Deze wordt hier zelfs speciaal om gekweekt. De bessen zijn lekker om vers te eten of te verwerken in jam.
Fuchsia houdt van een beschutte, half-schaduwrijke plek. De plant heeft regelmatig water nodig, vooral in droge periodes, maar zorg ervoor dat de grond goed doorlatend is om wortelrot te voorkomen. Fuchsia’s zijn redelijk gevoelig voor kou, dus in koudere gebieden is het verstandig om ze in de winter wat extra bescherming te bieden, bijvoorbeeld door ze te mulchen.
Sierappel
Sierappelbomen worden vaak aangeplant vanwege hun uitbundige bloesem en kleine decoratieve appels. De vruchten zijn meestal zuur en wrang, maar ideaal voor gelei, appelmoes of zelfs cider. Sommige soorten, zoals de sierappel ‘Golden Hornet’, hebben wat zoetere vruchten die vers gegeten kunnen worden.
Sierappels gedijen het best op een zonnige standplaats in goed doorlatende grond. Ze zijn goed winterhard en erg sterk. Wel is het belangrijk om ze voldoende ruimte te geven, aangezien ze kunnen uitgroeien tot grotere bomen. In het voorjaar hebben ze wat extra aandacht nodig in de vorm van snoei om hun vorm te behouden en de bloei te stimuleren.
Sierpruim (of sierkers)
De sierpruim (soms ook wel sierkers genoemd) staat bekend om zijn prachtige roze of witte bloesems in het voorjaar en donkerrood blad bij sommige varianten. Wat veel mensen niet weten, is dat sommige sierpruimen ook kleine, eetbare vruchten produceren. Vooral de bekende zoals Prunus cerasifera geeft zoetzure pruimpjes die vers gegeten kunnen worden of verwerkt in jam. De meest smakelijke sierpruim is de Trailblazer.
Sierpruimen houden van een zonnige standplaats en gedijen goed in goed doorlatende, vruchtbare grond. Ze zijn sterk, goed winterhard en redelijk tolerant voor verschillende bodemsoorten, maar hebben wel wat extra zorg nodig in de vorm van snoei om de boom gezond te houden.
Sierplanten en eetbare planten combineren in de tuin
Het combineren van sierwaarde met eetbare vruchten biedt verschillende voordelen. Ten eerste bespaar je ruimte in je tuin, aangezien je kunt genieten van zowel de schoonheid van de planten als de vruchten die ze produceren. Hierdoor kun je een veelzijdige tuin creëren die niet alleen visueel aantrekkelijk is, maar ook praktisch, met vruchten die je kunt oogsten voor jams, siropen of zelfs als tussendoortje. Daarnaast zijn sierplanten met eetbare vruchten vaak een magneet voor bijen, vlinders en vogels, wat je tuin nog levendiger maakt. Door deze planten strategisch in je tuin te plaatsen, kun je het hele jaar door genieten van bloei, bladkleur en, afhankelijk van het seizoen, heerlijke vruchten.
Meer fruit dan je denkt
Misschien kijk je nu met andere ogen naar je tuin! Deze planten bewijzen dat sierwaarde en eetbare tuin prima samen gaan.
Wil je meer te weten komen over fruitbomen en -struiken? Lees dan snel hier verder:
