Een historische appelboom in de tuin is heel erg leuk. Niet alleen haal je een prachtige boom met heerlijk fruit in de tuin, maar je houdt ook een stukje cultuur en historie in stand! In dit artikel vertellen we je over de 5 leukste historische appelrassen om in je eigen tuin aan te planten.
Waarom een oud appelras aanplanten?
Een oud appelras aanplanten biedt meer variatie in kleur, smaak en pluktijd dan moderne rassen. Deze appels zijn vaak perfect aangepast aan lokale omstandigheden en kunnen goed gedijen in het Nederlandse klimaat. Bovendien dragen ze bij aan biodiversiteit en het behoud van oude fruitsoorten, wat een extra waarde toevoegt aan je tuin.
Nog leuker is het natuurlijk als je deze oude rassen zelf kent uit je jeugd. Dan is er ook nog enige nostaligsche waarde aan het planten van zo'n ouderwetse appelboom.
(5) Sterappel
De Sterappel is een van de oudste en bekendste historische Nederlandse appelrassen. Hij stamt uit de 18e eeuw en werd vooral in de Betuwe veel geteeld. De appel is middelgroot, rond en heeft een opvallende roodgestreepte schil met soms een lichte blos. Bij doorsnijden zie je soms kleine stervormige lichtvlekjes in het vruchtvlees, waaraan de appel zijn naam dankt.
De smaak is zoetzuur en sappig, met een aangenaam aroma. Dit maakt de Sterappel veelzijdig: hij is lekker uit de hand, maar ook goed te gebruiken in gebak of appelmoes. De appels rijpen in oktober en zijn beperkt bewaarbaar, meestal tot december.
De boom groeit middelmatig en heeft een vrij open kroon. Hij bloeit vroeg en is daardoor wat gevoelig voor nachtvorst, maar is verder een sterke, gezonde boom. De opbrengst is wisselend, met sommige jaren een overvloed aan vruchten en andere jaren minder. Bestuiving door een ander appelras is nodig voor een goede oogst.
(4) Rode Dijksmanszoet
De Rode Dijkmanszoet is een klassieke Oudhollandse appel die rond 1850 in Nederland is ontstaan. Dit ras werd vooral geteeld in de Betuwe en langs de rivieren. De appel is middelgroot, rond en heeft een rode blos over een groengele ondergrond. Het vruchtvlees is wit, droog en zoet.
Dit is een echte stoof- en droogappel, wat betekent dat hij tijdens het stoven zijn vorm behoudt en een zachte, smeuïge structuur krijgt. Stoofappels worden traditioneel gebruikt voor het maken van hete bliksem, of simpelweg als stoofappeltjes met kaneel en suiker. De Rode Dijkmanszoet kleurt soms rood tijdens het stoven, vooral als de schil meegekookt wordt.
Voor moes is hij minder geschikt, omdat het vruchtvlees bruin verkleurt en de smaak dan minder wordt.
De boom groeit krachtig en draagt rijkelijk, maar is beurtjaargevoelig. Hij is goed bestand tegen ziekten en doet het prima op verschillende grondsoorten. Omdat de appel vroeg rijpt, moet hij tijdig geplukt worden om valfruit te voorkomen. Dit is een onderhoudsvriendelijke boom die in de fruittuin niet mag ontbreken als je van zoete stoofappels houdt.
Rode Dijkmanszoet in de webwinkel
(3) Glorie van Holland
De derde positie in deze lijst was erg lastig om te kiezen.
Er zijn veel historische appelrassen opgenomen in ons assortiment.
Maar veel van deze rassen hebben, hoewel wij ze toch vaak als oudhollands zien, hun geschiedenis liggen in Duitsland of Frankrijk. Ze hebben voor het gemak een Nederlandse naam gekregen, maar dat maakt hun herkomst natuurlijk niet anders. Deze appels kunnen dan toch ook echt niet op deze lijst terecht komen.
Veel andere appels die wel een echte Nederlandse herkomst hebben vallen om andere redenen af voor de gemiddelde achtertuin van een niet-appelbomenverzamelaar. Deze appelbomen kunnen bijvoorbeeld ziektegevoelig zijn, zijn moeilijk te bestuiven of de appels zijn naar moderne maatstaven van lage kwaliteit.
Uiteindelijk zijn we voor de derde plaats op de Glorie van Holland geland. De reden waarom is heel simpel. Hoewel wij deze appel bijna niet verkopen en deze uberhaupt zeer weinig wordt aangeplant, is het eigenlijk best wel een goede appel.
De herkomst van de Glorie van Holland ligt in Rockanje, waar deze in 1880 als zaailing is gevonden. Hoewel hij daarna nog tientallen jaren is aangeplant is deze appel nooit heel populair geworden.
De Glorie van Holland is een middelgrote ronde appel met een groengele kleur, en een duidelijke rode blos. De appels zijn zachtzuur en hebben een fijn aroma. Heerlijk om zo op te eten, of om sap van te maken. Het is wel belangrijk om een andere appel aan te planten die als bestuiver kan dienen.
Bent u op zoek naar een historische handappel die gemakkelijk groeit, en wilt u een bijzondere appel die je niet elke dag ziet? Dan is de Glorie van Holland een geweldige keuze!
Glorie van Holland in de webwinkel
(2) Rode Boskoop
Als Boskoops familiebedrijf kunnen wij niet anders dan de goudreinette noemen in deze lijst. Deze klassieke Nederlandse appel heeft zoveel karakter en zo'n heerlijk aroma dat het een appel is die je in de tuin moet hebben. Het is ook de allerbeste appeltaart- en appelmoes appel.
Maar voor welke goudreinette ga je dan? De originele Schone van Boskoop, of de Rode Boskoop? Gelukkig is er hier geen verkeerde keuze. Beide appels smaken namelijk heerlijk! Volgens sommigen zou de Rode Boskoop iets zoeter moeten zijn, maar dat verschil is klein. Het grootste verschil zit hem toch in de kleur. Misschien niet helemaal in de lijn met de naam is de Schone van Boskoop zeker niet het mooiste. De appels zijn groot en bruin-groen. De Rode Boskoop heeft veel van dezelfde eigenschappen, maar de rode blos maakt hem toch net iets vrolijker.
De herkomst van de Goudreinette ligt, we zeiden het al, in Boskoop. Dit is dezelfde plaats als waar ons bedrijf al tientallen jaren gevestigd is. Boomkweker P.A. Ottolander heeft het ras in 1853 ontwikkelt, waarna hij snel over de lage landen verspreide. En heel bijzonder is dat deze appel nog steeds mateloos populair is!
Hoewel de Rode Boskoop een heerlijke appel is, is deze niet zelfbestuivend. Zorg er dus wel voor dat er een andere appelboom in de buurt staat om hem te bestuiven. Goede kandidaten zijn de Notarisappel en de James Grieve, maar er zijn nog meer opties.
(1) Notarisappel
De Notarisappel is een echte Nederlandse klassieker. Het ras is in 1890 gevonden door de alom bekende Johan van den Ham uit Lunteren, die erg bekend is voor zijn betekenis voor de Nederlandse tuinbouw.
De Notarisappel is een middelgrote tot grote appel, met een ronde vorm en een geel/groene kleur. De vruchten hebben soms aan de zonzijde een lichte rode blos.
De appels zijn zachtzuur en sappig. Zeer goed geschikt voor directe consumptie of heerlijke appelsap. De appels zijn eind September te plukken, en redelijk lang te bewaren.
Notarisappel zijn voor een lange tijd belangrijke appels geweest in Nederland. Ze waren populair voor de teelt en vaak bij de lokale groenteboer te vinden.
Toch zijn ze in de jaren '60 van de vorige eeuw een beetje in de vergetelheid geraakt, vanwege de mindere productiviteit en vooral bewaarbaarheid vergeten met modernere rassen zoals de Elstar en Jonagold.
Met de Notarisappel haalt u niet alleen een stukje historie in de tuin, maar ook een zeer smakelijke en gemakkelijke appel waar u jaren plezier van zult hebben.
En nu aanplanten maar!
Zoals je ziet zijn er meer dan genoeg leuke historische appelrassen om aan te planten in de tuin. Doordat er ook zelfbestuivende opties zijn, en deze bomen ook als laagstam te verkrijgen zijn, past er ook een stukje historie in jouw tuin!
Een historische appelboom vind je in onze webwinkel. Veel plezier met uitzoeken!
