Aalbessen, en dan vooral de rode variant, zijn populaire bessen die nog steeds in elke supermarkt te vinden zijn. Toch zijn ze vooral populair voor het maken van jam en sap, en misschien als garnering voor ontbijt of dessert. Maar om direct van deze bessen te snoepen moet je echt wel een liefhebbers zijn van de frisse zure smaak van deze besjes.
Dat is eigenlijk best wel zonde, want hoewel de bessen bij de groenteboer eigenlijk altijd erg zuur zijn, bestaan er wel zoete rode- en witte bessen. Deze aalbessen worden commercieel niet echt meer geteelt, maar zijn natuurlijk wel gewoon in de tuin te kweken. In dit artikel vertellen we je meer over deze zoete aalbessensoorten!
Welke aalbessen zijn zoet?
De meeste aalbessen hebben een zure smaak, en zijn daarom vooral geschikt voor verwerking of om te combineren in zoete desserts. Maar er zijn ook zoete aalbessen die je direct uit de struik kunt eten.
Zoete aalbes soorten zijn Red Lake (rood) en Witte van Versailles (wit). Iets minder zoet zijn de roze aalbessen Rosalinn en Pink Champagne. Op zoek naar een zoete zwarte bes? Dan is de Big Ben de zoetste optie.
In dit artikel vertellen we je meer over deze rassen en hun eigenschappen.
Oerhollandse fruitsoort
De aalbes is één van de weinige fruitsoorten die van origine uit Nederland komt. Veel 'oerhollands' fruitsoorten zijn hier ooit naartoe gebracht. De appel komt waarschijnlijk uit kazachstan, de peer uit Italië en moderne blauwe bessen zijn eigenlijk altijd de amerikaanse Vaccinium corymbosum. De Nederlandse bosbes, die vind je alleen nog in het bos.
De aalbes daarentegen komt dus al sinds mensenheugenis voor in de Nederlandse natuur. Sinds de 17e eeuw is men in Nederland en België aalbessen gaan selecteren en kruisen, om zo rassen met de grootste bessen en beste smaak te vinden. Enkele klassiekers die in Nederland gevonden zijn, zoals de Jonkheer van Tets en Rovada zijn nog steeds belangrijke rassen die over de hele wereld worden geteeld.
Tegenwoordig zijn vooral de zuurdere aalbessen populair. Deze zijn vooral goed geschikt voor verwerking. Maar er zijn ook rassen die zoeter zijn, en daarom beter voor directe consumptie. Onze favorieten, daar vertellen we hieronder iets meer over.
Zoete rode bes Red Lake
De Red Lake is één van de meest verkochte rode bessen in ons assortiment. Dat is bijzonder, want dit ras scoort op veel gebieden hoog, maar zeker niet al beste. Bijvoorbeeld wat productie betreft, legt dit ras het af van ons meest verkochte ras, de rode bes Redpoll.
Toch is de Red Lake populair, en dat komt door de smaak. Veel mensen horen namelijk van andere moestuinliefhebbers verhalen over de geweldige, zoete smaak van de Red Lake.
En die verhalen zijn zeker niet verzonnen! Dit ras heeft namelijk een aangename zoete smaak met een lichtzuur aroma. Dit maakt deze rode bes écht een rode bes, maar ook heel smakelijk om direct van de struik te eten.
De Red Lake is een goed ras om in de eigen tuin te kweken. Het ras geeft gemakkelijk vruchten en is redelijk goed ziekteresistent. De winterhardheid is uitstekend, dus over late nachtvorst hoef je je geen zorgen te maken.
Hoewel de Red Lake wel zelfbestuivend is, net zoals praktisch alle rode bessen, heeft dit ras wel baat bij een bestuiver. Met een tweede aalbes in de buurt (en dat hoeft natuurlijk geen rode te zijn) krijg je meer en grotere bessen. En dat is, als je de bessen van de struik gaat eten, natuurlijk wel de moeite waard.
Waar veel rode bessen dus een Nederlandse achtergrond hebben is de Red Lake een amerikaans ras. Deze rode bes is in 1933 in Minnesota gevonden.
Oók zoeter: de rode bes Jola ®
De Jola ® rode bes is erg nieuw. Het ras is in 2024 geïntroduceerd door Häberli als een modern ras met een frisse, zoete tot zachtzure smaak. Nét iets zoeter is dan de meeste aalbessen dus. De middelgrote bessen hangen in lange trossen en rijpen vroeg, al eind juni. Dit maakt de Jola ideaal voor zowel vers eten als het maken van jam of desserts. De dieprode bessen hebben een mooie, egale kleur en de struik levert een hoge, betrouwbare oogst. Een veelbelovende nieuwkomer dus.
Witte bes Versailles Blanche
Deze Franse aalbes heeft een witte tot lichtgele kleur. Witte bessen zie je jammer genoeg bijna nooit meer in de supermarkt. Dat is zonde, want deze bessen hebben wel zeker wat voordelen tegenover rode bessen.
Zo worden de bessen wat minder snel gepakt door vogels. De gele kleur valt namelijk minder goed op tussen de bladeren, waardoor veel vogels moeite hebben om ze te vinden. Hierdoor zijn netten bij veel mensen voor witte bessen niet nodig, en dat is voor rode bessen wel anders.
Ook is de smaak van een witte bes milder dan de rode variant. Dit maakt ze perfect geschikt voor directe consumptie, waar de meeste mensen een wat minder zure smaak wel kunnen waarderen.
De Versailles blanche (ook wel Versailles Blanc, Witte van Versailles of Weisse von Versailles) is een uitschieter. Deze bes heeft een opvallend zoete smaak. Dit ras wordt eigenlijk wel voor iedereen gewaardeerd voor directe consumptie.
Het ras is een echte klassieker, en waarschijnlijk rond 1843 gevonden in Frankrijk.
Witte bes Versailles Blanche kopen
De witte Red Lake: Primus
Er is in 1977 ook een witte variant ontwikkeld van de Red Lake. Een gemiste kans wat naam betreft, want het ras is door de uitvinder 'Primus' genoemd. Het is een kruising van de eerder genoemde Red Lake met Heinemanns Rote Spätlese, en hieruit is een heerlijke witte aalbes ontstaan. Deze bessenstruiken heeft een aangename zoete tot licht zachtzure smaak ontstaan, die echt heerlijk is om direct uit de struik te eten. Hoewel de opbrengst hoog is en de trossen lang, zijn de bessen zelf maar middelgroot. De kleur is mooi lichtgeel, met een lichte roze tint wanneer volledig rijp.
Roze aalbessen
Maar heel weinig mensen weten dat er naast de rode en witte aalbes ook nog een derde kleur aalbes is: de roze aalbes.
Roze aalbessen komen simpelweg van soorten die wat kleur betreft een beetje tussen de rode en witte aalbes inzitten. Maar ze zijn erg populair onder liefhebbers, vanwege hun aangename smaak. Ze zijn echt ideaal voor consumptie, ook al zijn ze vaak wat minder productief dan de rode variant.
Nu zijn dus alle roze aalbessen zoeter dan de rode variant, maar de zoetste zijn wat ons betreft de Rosalinn en de Pink Champagne.
Rosalinn kopen Pink Champagne kopen
Zwarte bes Big Ben
De zwarte bes is geen aalbes, maar een andere fruitsoort in de bessenfamilie. Ook deze bes wordt door de meeste mensen niet direct uit de struik gegeten. Sap en jam wat je van deze bessen maakt is heerlijk, en vergeet ook Cassis niet. Een oerhollands frisdrank die bij velen favoriet is.
Maar zwarte bessen zelf hebben een heel sterke smaak, met enorm veel cassisaroma en soms ook de nodige zuurheid en zelfs wat bitter. Niet lekker als je in een trosje met bessen probeert te bijten.
Tegenwoordig zijn er gelukkig ook zwarte bessen die milder van smaak zijn, en daarom beter geschikt om direct op te eten. De zwarte bes 'Big Ben' is daar een voorbeeld van. Deze speciale zwarte bes is er speciaal op geselecteerd om goed geschikt zijn om direct op te snoepen van de struik. Heel erg lekker, en omdat deze bessen vol met vitaminen zitten ook heel gezond!
Tijd voor een aalbes in de tuin?
Misschien ben je door dit artikel wel overtuigd geraakt om een aalbes in je tuin aan te planten? Dat is een goed plan, want deze struik groeit fantastisch in Nederland en geeft makkelijk fruit. Hij is dus onmisbaar in de moestuin. Wel is het belangrijk om goed voorbereid te werk te gaan. Van een gezonde struik pluk je natuurlijk de zoetste en lekkerste rode bessen.
Meer informatie over het correct planten en verzorgen van een rode bes, vind je hier:
- Aalbessen planten en verzorgen
- Een aalbes snoeien
- Aalbes kopen (in onze webwinkel)
- Bessenbloedblaarluis (veel voorkomende ziekte bij aalbessen)
Referenties
Foto van de zoete rode bes Red Lake door National Fruit Collection, Brogdale. Open Government Licence v2.0.
