De winter van 2023 tot 2024 zal met verschillende records de boeken in gaan. Eén daarvan is de extreme hoeveelheid regen die gevallen is. En met die langdurige natte en vochtige tijd doet zich een bepaald fenomeen zich heel veel voor: wortelvelden. Normaal zijn deze alleen zichtbaar bij slecht gesnoeide bomen, of bij langzaam groeiende onderstammen dicht bij de stam. Maar dit seizoen zijn wortelvelden zichtbaar op stammen van allerlei appelbomen.
Maar wat zijn wortelvelden precies? Kunnen ze kwaad? En kan je er iets tegen doen? In dit artikel vertellen we je er meer over!
Wortelvelden herkennen
Wortelvelden zijn vergroeiingen bij appelbomen. Ze komen vooral vaak voor op de onderstam, net boven de grond, of op vertakkingen hoger op de stam. Bij slecht gesnoeide appelbomen op schaduwrijke, natte plaatsen kunnen deze wortelvelden ook op zijtakken in de bladerkroon voorkomen.
Deze vergroeingen hebben een normale houtkleur en bast, maar kleine oranje of geel-witte ‘uitstupels’. De groeipunten van nieuwe wortels. De appelboom probeert bij een wortelveld een wortel te schieten.
Zijn wortelvelden schadelijk?
Wortelvelden zijn een natuurlijk fenomeen bij appelbomen. Ze komen relatief vaak voor, en zijn op zichzelf geheel onschadelijk.
Toch is er in de professionele teelt veel aandacht voor het voorkomen van wortelvelden. Ook worden wortelvelden actief weggefreesd van de boom (meer hierover leest je onder ‘Wortelvelden bestrijden’).
Dit heeft drie redenen. Ten eerste worden wortelvelden veroorzaakt door donkere, vochtige plekken in de boom. Deze plekken kunnen ook schimmelziekten veroorzaken, die wel schadelijk zijn voor de boom.
Ten tweede zijn wortelvelden zelf ook een plaats waar vruchtboomkanker gemakkelijker de boom binnen kan dringen dan ‘gewone’ takken. Als de boom is aangetast met vruchtboomkanker zullen gezwellen groeien en zal de houtkleur naar roodbruin veranderen. Aangezien vruchtboomkanker een groot risico is voor appelbomen, is voorkomen van besmetting erg belangrijk. Vooral in de professionele teelt.
Als laatste zijn wortelvelden ook een plaats waar de appelglasvlinders eieren graag legt. Dit insect kan een bedreiging zijn voor professionele boomgaarden. In particuliere tuinen vormt dit insect geen probleem, en deze hoeft dus ook niet bestreden te worden.
Vruchtboomkanker veroorzaakt de rode verkleuring en aantasting op de foto hierboven, en kan zich makkelijker in een boom nestelen als deze wortelvelden heeft.
Is bestrijding nodig?
Al met al is het dus een vraagstuk of bestrijding van wortelvelden in de particuliere tuin überhaupt nodig is. Dit komt voor een deel neer op persoonlijke voorkeur. Vaak is de infectiedruk in de particuliere tuin lager dan in de professionele teelt. En als de wortelvelden onvakkundig worden verwijderd, kunnen deze snoeiwonden juist ook een plaats vormen waar vruchtboomkanker de boom binnen dringt.
Wij adviseren daarom beginnende fruittuiniers om kleine wortelvelden te laten voor wat ze zijn. Alleen grote wortelvelden, of wortelvelden bij appelbomen in grotere boomgaarden, moeten verwijderd worden.
Indien wortelvelden niet verwijderd worden is het wel aan te bevelen om met enige regelmaat de boom te inspecteren, om zo aantasting door vruchtboomkanker snel te herkennen en kunnen bestrijden.
Wortelvelden voorkomen
Wortelvelden kunnen vaak voorkomen worden. Door wortelvelden te voorkomen wordt ook voorkomen dat de boom op deze wortelvelden besmet kan raken met vruchtboomkanker.
- Door het voorkomen van donkere, vochtige plaatsen bij de boom kunnen ook wortelvelden worden voorkomen. Plant een appelboom dus het liefste op een zonnige plaats. Zorg er ook voor dat er geen hoog onkruid om de stam staat. Als laatste is ook een goede jaarlijkse snoei belangrijk om donkere plaatsen in de boom te voorkomen.
- Wortelvelden kunnen voorkomen worden door geen appelbomen op een langzaam groeiende onderstam zoals M9 te gebruiken. Toch heeft dit ook zijn eigen nadelen: een laagstam appelboom heeft vooral veel praktische voordelen tegenover een halfstam of hoogstam appelboom.
- Plant de fruitboom op de juiste diepte. Een boom die te diep of ondiep geplant wordt zal sneller wortelvelden vormen op de stam. Een boom uit pot zal even diep geplant moeten worden als dat hij in de pot stond. Bij een boom uit de volle grond (wortelgoed) is vaak een verkleuring op de stam zichtbaar, waar de boom origineel in de grond stond. Plant de boom even diep in uw tuin.
Wortelvelden bestrijden
Zoals eerder beschreven zijn wortelvelden op zich geen probleem voor de appelboom. Wel kunnen ze beter zo veel mogelijk voorkomen worden, omdat ze een plaats kunnen vormen waar vruchtboomkanker de appelboom infecteert. In de paragraaf “Is bestrijding nodig?” hierboven beschreven we de voor- en nadelen van bestrijding.
Grote wortelvelden kunnen verwijderd worden door deze weg te snijden. Snij wortelvelden af in de winter, als het blad gevallen is en de boom in rust is. Kies bij voorkeur een vorstvrije en droge dag.
Snij de wortelvelden tot zo’n 2cm diepte uit de stam of takken. Zorg ervoor dat de wortelvelden recht afgesneden worden. Er mogen geen holtes ontstaan waar water zich kan ophopen, of kieren waar insecten zich kunnen nestelen. Als een grote wond ontstaat mag een wondafdekmiddel worden gebruikt om het herstel te versnellen.
Meer lezen over appelbomen
Wil je graag meer lezen over het verzorgen van een appelboom in de tuin? Lees dan verder in één van de onderstaande artikelen:
- Een appelboom planten en verzorgen
- Snoeien van een appelboom
- Ziekten- en plagen bij fruitbomen en fruitstruiken
- Bestuivingstabel voor appelbomen
Ben je je aan het oriënteren voor het planten van een appelboom in de tuin? Overweeg dan een appelboom bij ons te kopen! Met ons gigantische assortiment en de service en kwaliteit van een familiebedrijf ben je bij het juiste adres.
Je bekijkt onze collectie appelbomen hier:
