Een fruitboom kopen is simpel. Maar als je er zeker van wilt zijn dat je de juiste book koopt voor jouw tuin, dan komt meer bij kijken dan je denkt.
Maar waar let je op als je een fruitboom aanschaft? In dit artikel vind je alle informatie die je nodig hebt om een goede keuze te maken.
We bespreken de belangrijkste aandachtspunten, zoals de bodemsoort en winterhardheid, maar ook hoe je een gezonde boom herkent bij het uitzoeken en of dit wel het beste seizoen is om te planten. Kortom, alles wat je moet weten om jouw fruitboom een perfecte start te geven in de tuin!
Waarom wil je een fruitboom kopen?
De redenen waarom mensen op zoek zijn naar een fruitboom lopen wel eens uiteeen, en dat kan zeker invloed hebben op de boom die je uiteindelijk mee naar huis neemt.
Voor een lege plek in de tuin
Ben je vooral op zoek naar een leuke boom voor die lege plek in de tuin? Dan is een fruitboom natuurlijk ideaal! In dit geval is het het belangrijkste om goed beseffen hoeveel ruimte je precies hebt. Je kunt daarna een boom uitzoeken in de maat die daar het beste past. De verschillende maten en de daarbij behorende afmetingen vindt je hier: maten en afmetingen. Sommige fruitbomen kan je in veel verschillende afmetingen en groeiwijzen krijgen, maar bij anderen is dat beperkt. Hoe dan ook is er veel variatie: van een mini perenboom van zo'n anderhalve meter hoog, tot een walnotenboom van 15 meter. Vanzelfsprekend is de afmeting als de boom uitegegroeid is (over zo'n 15 jaar) even belangrijk als de maat van de boom als je hem koopt.
De hoogstam (links) en halfstam (rechts) bomen op deze grootte zullen uitgroeien tot een ander formaat bomen. De halfstammen blijven kleiner.
Voor de meeste sierwaarde
Een fruitboom heeft veel sierwaarde! Kijk daarbij niet alleen naar het blad en het fruit, maar kijk ook naar de prachtige bloesem die deze bomen hebben. Hiermee haal je al vroeg in het voorjaar kleur in de tuin. Een overzicht van de bloesemkleuren en bloeitijden zie je hier: fruitbomen bloesem.
Voor de biodiversiteit
Je staat er misschien niet direct bij stil, maar fruitbomen zijn ook heel erg goed voor de biodiversiteit. Vooral bomen en struiken die van nature in Nederland voorkomen (inheems) zijn goed. Het fruit dat ze dragen is niet alleen lekker voor de mens, maar ook goed voor dieren. En door de vroege bloei zijn fruitbomen ook enorm belangrijk voor de wilde bij.
Onze favoriete inheemse fruitbomen zijn de mispel, sleedoorn, vlier en zure kers. Maar ook bijvoorbeeld een appel- of pruimenboom zijn ideale bomen om de natuur een handje te helpen.
Voor het fruit natuurlijk!
De meeste mensen planten fruitbomen gewoon aan om lekker fruit te kunnen plukken. Let in dat geval niet alleen op de mooie kleur en smaak. Maar denk ook aan hoe je het fruit gaat gebruiken (direct opeten, of ook verwerken?) en welke pluktijd voor jou het beste uitkomt.
Als laatste zijn er ook verschillen in productiviteit en hoe lang je het fruit kunt bewaren. Al die dingen kunnen meetellen in je keuze!
Je vindt deze informatie in de rasomschrijvingen in onze webwinkel, en je kunt er natuurlijk ook op filteren om zo makkelijker de lijsten met producten door te komen.
Zaken om op te letten bij de aankoop
Maar wat zijn zaken waar je beter altijd aan kunt denken?
(1) Fruitboom die past bij de grondsoort en tuin
We hadden het er net al even over: het is belangrijk om een fruitboom te kiezen die past in de beschikbare ruimte in jouw tuin. Maar afmetingen zijn niet de enige manier waarop een boom kan 'passen'.
Bodem en vocht
De bodem speelt ook een grote rol in het succes van je fruitboom. Bepaalde fruitsoorten groeien beter op zwaardere kleigrond, die vocht vasthoudt en rijk is aan voedingsstoffen. Appel- en perenbomen zijn bijvoorbeeld vaak goed bestand tegen kleigrond.
Zandgrond daarentegen is lichter en droger, waardoor water sneller wegzakt. Dit type grond is ideaal voor fruitbomen die gevoelig zijn voor natte voeten, zoals pruimen- en kersenbomen.
Er zijn uberhaupt maar weinig fruitbomen die goed groeien op natte ondergronden. Als je grond van nature erg nat is of het grondwaterpeil hoog ligt, verbeter je bij voorkeur de afwatering met drainage. Een goede afwatering voorkomt wortelrot en draagt bij aan een gezonde groei. De mispel is voor nattere veengronden wel een optie.
Winterhardheid
Verder is winterhardheid een belangrijke factor, vooral in Nederland waar de temperaturen in de winter flink kunnen dalen. Kies een fruitboom die geschikt is voor ons klimaat en in jouw regio tegen vorst kan. Veel appel-, peren-, en pruimensoorten zijn bijvoorbeeld goed winterhard.
Je kunt op een beschutte plaats ook experimenteren met winterharde mediteranne bomen zoals de vijg. Voor andere mediteranne bomen is bescherming met vorst wel van belang.
Op een goed beschutte plaats, bijvoorbeeld naast een muur in een stadstuin, is een vijg ook goed winterhard.
(2) Bestuiving
Bestuiving is heel erg belangrijk voor fruitbomen. Sommige bomen zijn zelfbestuivend, wat betekent dat ze geen andere boom nodig hebben om vruchten te dragen. Deze bomen kunnen zelfs als enige boom in de tuin een oogst produceren, wat ze ideaal maakt voor kleinere tuinen of beperkte ruimte.
Andere bomen hebben juist kruisbestuiving nodig. Dit houdt in dat er twee bomen van verschillende rassen nodig zijn om elkaar te bestuiven. Daarna geven beide bomen fruit. Er zijn ook planten waarbij een mannelijke en vrouwelijke plant nodig zijn. Bij die bomen geeft alleen de vrouwelijke plant vruchten.
Met onze bestuivingstabel kun je eenvoudig de juiste bestuiver voor jouw boom vinden, of je kunt de bestuiving in je hele fruittuin in één keer checken met onze handige bestuivingshulp. En wil je graag alles weten over bestuiving? Lees dan ons uitgebreide artikel over bestuiving bij fruitbomen.
(3) Weinig of veel onderhoud
Bij het kiezen van een fruitboom is het goed om te bedenken dat vrijwel alle fruitbomen jaarlijks gesnoeid moeten worden. Dit betekent dat ze niet volledig onderhoudsvrij zijn, maar je kunt wél kiezen voor soorten en rassen die minder verzorging vereisen. Sommige bomen, zoals pruimen en perziken, vragen bijvoorbeeld iets meer aandacht, terwijl andere, zoals bepaalde appels en peren, vaak een stuk onderhoudsarmer zijn.
Daarnaast zijn er rassen die van nature gezonder zijn en minder snel last krijgen van schimmelaantastingen of insectenplagen.
In onze encyclopedie en bij de rasomschrijvingen in de webwinkel vind je uitgebreide informatie over de gezondheid en onderhoudsbehoeften van verschillende fruitboomsoorten.
Door de juiste keuze te maken, kun je dus zorgen voor een tuin die gemakkelijker te onderhouden is en waarin de bomen toch goed groeien en vrucht dragen. Soms betekent dat wel dat een specifieke fruitsoort niet goed bij jou past.
(4) Jonge boom, of oude boom?
Bij het kiezen tussen een jonge en een oude fruitboom zijn er verschillende factoren om te overwegen. Een oude fruitboom biedt direct meer vulling in je tuin en je kunt vaak snel fruit plukken. Maar deze bomen hebben doorgaans meer irrigatie (handmatig water geven) nodig om goed aan te slaan.
Aan de andere kant zijn jonge fruitbomen aantrekkelijker geprijsd en zijn er vaak meer rassen beschikbaar. Ze slaan makkelijker aan en ontwikkelen sneller nieuwe wortels, waardoor ze beter in staat zijn om zelfstandig water en voedingsstoffen uit de grond te halen.
Kortom: met een jonge boom investeer je in de toekomst van je tuin, terwijl je bij een oude boom sneller kunt genieten van de oogst.
(5) Nu planten of wachten voor een betere planttijd
De tijd van het jaar kan veel invloed hebben op het onderhoud dat je in het eerste jaar moet plegen bij het planten van een fruitboom. Er is een ideale planttijd waarin de meeste bomen beschikbaar zijn en het aanplanten het meest succesvol is. Plant je op het juiste moment, dan heeft de boom de beste kans om goed aan te slaan en sterk te groeien.
Meer informatie over de beste planttijd voor fruitbomen vind je in onze encyclopedie.
(6) Kies een mooie boom uit
En natuurlijk is het uitzoeken van een goede boom ook belangrijk! Als je zelf op bezoek komt in onze winkel, kan je ook zelf een boom uitzoeken die je mooi vindt.
Maar mooi is natuurlijk niet het enige wat belangrijk is. Je wilt ook een gezonde plant die gaat uitgroeien tot een productieve en mooie boom!
Wortels en onder de grond
Kijk eerst onder de grond. Vraag aan een medewerker of je de pot voorzichtig los mag maken om te kijken. Als je de wortels kunt zien kan je de staat van het stelsel zien. Kies een boom met een gezond wortelstelsel dat geen uitgedroogde wortels vertoont. Het liefst zie je kleine witte of lichtgele haarwortels.
Bij potgekweekte bomen kun je ook letten op wortels die te ver doorgedraaid zijn, wat aangeeft dat de boom mogelijk niet goed zal aanslaan. Zijn de wortels wel wat dicht gedraaid? Zorg er dan bij het planten voor dat je ze eerst wat los haalt. Een goede wortelstructuur zorgt ervoor dat de boom zich snel kan vestigen en voldoende water en voedingsstoffen kan opnemen.
Het controleren van de wortelkluit kan vooral in de winter lastig zijn. Vers opgepotte bomen hebben soms een erg kleine wortelkluit, maar zijn desondanks gezond. Gelukkig zijn er dan nog de onderstaande indicatoren om op te letten.
Stam en takken
Na het controleren van de wortels is het belangrijk om de stam en takken van de boom te inspecteren. Controleer op beschadigingen, barsten of verwondingen die de boom kwetsbaar kunnen maken voor ziektes en plagen.
Vermijd bomen met kankerplekken of grote scheuren, want dit zijn vaak tekenen van schimmelinfecties of andere ziektes die de boom op de lange termijn kunnen schaden. Ook zwarte verkleuringen en het 'inkrimpen' van het hout (waarbij een soort ribbelstructuur ontstaat), is een slecht teken. Een zieke of ingevroren tak kan simpelweg worden weggesnoeid. Maar een boom met een beschadiging in de stam kan je beter laten staan.
Knoestige plekken op de stam zijn geen enkel probleem. Die ontstaan bij het wegsnoeien van zijtakken en zijn een normaal onderdeel van de boom.
Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de vertakking en structuur van de boom. Een evenwichtige en open vertakking bevordert een sterke structuur en zorgt voor een gelijkmatige vruchtzetting. Bomen die goed vertakt zijn, hebben vaak een betere luchtcirculatie en toegang tot zonlicht, wat bijdraagt aan een gezonde groei.
Mocht je de boom willen gaan uitleiden, dan is het fijn als de takken van de boom zich daar al voor lenen. Bijvoorbeeld als ze op verschillende hoogtes vertakken, en in tegenovergestelde richting groeien.
Een scheve stam kan voor de boom geen kwaad. Maar veel mensen vinden het minder mooi en daarom kan het iets zijn om op te letten.
Blad en gezondheid
Tot slot is de gezondheid van de boom van belang. Hiervoor inspecteer je het blad op aantastingen door schimmels of insecten.
Een kleine hoeveelheid schimmelinfectie of enkele insecten hoeven geen probleem te zijn, en zijn vaak zelfs een onderdeel van een normale natuurlijke balans. In de herfst verkleurt en beschadigd het blad eigenlijk altijd op natuurlijke wijze, en daarom is het vanaf september niet heel nuttig meer om naar de staat van het blad te kijken. Het zegt dan niet zoveel meer over de gezondheid van de boom.
Mocht je wel iets in het blad zien, dan kan je onze encyclopedie te checken om te kijken wat het precies is en of dit een probleem kan vormen.
Een fruitboom kopen
Bij het kopen van een fruitboom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je de juiste boom voor jouw tuin in huis haalt. Het kiezen van een jonge of oude boom, het aanhouden van de beste planttijd, het soort en formaat boom die je kiest, het maakt allemaal het verschil voor je toekomstige fruittuin en oogst.
Ben je klaar om je fruitboom uit te kiezen? Kijk dan in onze webwinkel of bezoek onze kwekerij. Hier vind je een mooi assortiment aan fruitbomen die perfect zijn voor jouw tuin. Met de juiste keuze en zorg kun je binnenkort genieten van je eigen heerlijke fruit!
Wil je graag wat hulp bij het uitzoeken van de juiste fruitboom? Dat kan natuurlijk ook! Onze collega's in de winkel staan klaar om je te helpen. En je bent natuurlijk ook van harte welkom om contact met ons op te nemen.
