Hazelaar, hazelnotenstruik of hazelnotenboom. Wat maakt het uit, als er maar hazelnoten aan groeien! Toch is het wel leuk om het verschil te weten tussen deze woorden. En het verschil weten tussen verschillende soorten hazelaars kan erg belangrijk zijn. Zeker als je de juiste hazelaar zoekt, die past in jouw tuin.
Verschillende namen voor hetzelfde
In principe is de hazelaar, hazelnotenstruik en hazelnotenboom een woord voor hetzelfde: een plant uit het geslacht Corylus. Hier zijn drie belangrijke soorten te vinden: de hazelaar (Corylus avellana), boomhazelaar of turkse hazelaar (Corylus colurna) en de lambertnusnoot of lambertsnoot (Corylus maxima). Al deze struiken en bomen worden hazelaars genoemd.
(Gewone) Hazelaar (Corylus avellana)
Meestal als we over de hazelaar praten bedoelen we de Corylus avellana, en dat is ook met afstand de meest voorkomende hazelaar in Nederland. Afhankelijk van het ras wordt een hazelaar tussen de 3 en 8 meter hoog. Deze struik groeit wel met meerdere grote 'stammen' en geeft blad vanaf de bodem. Daarom noemen we een hazelaar dus meestal een grote struik of heester, en geen boom. Maar door de grote hoogte die een hazelaar kan bereiken wordt een hazelaar dus ook wel eens een hazelnotenboom genoemd.
Hazelnoten groeien in een soort beschermende 'schil', de kaf. Deze laat bij het vallen van de hazelnoot vanzelf los. Bij de meeste hazelnoten is deze kaf groen (en later bruin) van kleur, maar deze kan ook bruinrood zijn.
Ook de meeste 'productie'-struiken waarvan je de meeste en lekkerste hazelnoten plukt zijn avellana's. Denk bijvoorbeeld aan de Cosford en Webb's Price Cob, die beide on ons assortiment te vinden zijn.
Ben je op zoek naar een hazelaar die een kleine struik blijft? Kijk dan even naar de Garibaldi en Rode Zellernoot. Die twee rassen geven smakelijke, eetbare noten maar blijven wat kleiner dan de meeste hazelaars. Hierdoor zijn ze beter geschikt voor een kleinere tuin.
Boomhazelaar (Corylus colurna)
De boomhazelaar of turkse hazelaar is in Nederland een stuk minder bekend. In het wild komt deze boom vooral in Iran en Turkije voor. In tegenstelling tot de hazelaar (Corylus avellana) is bij deze boom geen twijfel mogelijk: het is een boom. De boomhazelaar groeit namelijk een grote, dikke stam en wordt wel zo'n 20 tot 25 meter hoog. Een grote boom die thuishoort in een grote tuin of zelfs park.
Net zoals de andere hazelaars die in dit artikel beschreven worden geeft ook deze hazelnotenboom vruchten. Maar de productiviteit is laag, en de boom geeft uberhaupt maar één keer in de twee tot drie jaar fruit. De vruchten zelf zijn wel smakelijk en te gebruiken als gewone hazelnoten, maar wat kleiner van stuk.
De boomhazelaar is dus vooral een ideale boom voor iedereen die op zoek is naar een prachtige boom met veel sierwaarde, waar (soms) ook wat noten van geplukt kunnen worden.
Lambertsnoot
De lambertsnoot is de laatste hazelaar die je moet kennen. Deze grote struik wordt heel vaak verward met de Corylus avellana. Logisch, want de struiken lijken heel erg op elkaar. Maar voordat we er meer over vertellen, moeten we het over de vreemde naam hebben. De lambertsnoot is namelijk vernoemd naar de namadag van Lambertus van Maastracht. De noten van deze struik zijn namelijk rond die dag (17 september) rijp.
De lambertsnoot is een struik van zo'n 6 tot 10 meter hoog. Hij is daarmee dus net een stukje groter dan de gewone hazelaar. Hoewel de lambertsnoot minder vaak commercieel wordt geteelt dan de gewone hazelaar is hij zeker wel de moeite waard. Doordat de noten wat groter zijn, zijn ze beter geschikt voor verwerking. Daarnaast zijn de vruchten ook wat zoeter en sterker van smaak dan de 'gewone' hazelnoot. De lambertsnoot is wel minder productief.
Niet alle hazelaars geven ook hazelnoten
Niet alle hazelaars geven ook nootjes. Het is dus belangrijk om te beseffen of je een hazelnotenstruik of boom koopt die voor de sier is geselecteerd, of de notenproductie. Naast de hoeveelheid noten die zo'n struik geeft kan ook de kwaliteit anders zijn. Wij hebben in ons assortiment gekozen om juist hazelaars aan te bieden die smakelijke vruchten produceren. Het gaat altijd danwel om rassen die uitblinken in hun productiviteit en kwaliteit, of een leuke combinatie hebben van sierwaarde én smakelijke nootjes. Ons gehele assortiment hazelaars kan je hier vinden:
Kronkelhazelaar
De kronkelhazelaar (Corylus avellana contorta) is een variant van de gewone hazelaar. Deze struik groeit met prachtige, gekronkelde takken. Deze struiken geven wel mannelijke bloemen (katjes) maar zeer weinig tot geen vrouwelijke bloemen. Daarom is het plukken van een hazelnoot van een kronkelhazelaar zeer zeldzaam. Je plant deze struik echt aan voor de sier.
Toverhazelaar
De toverhazelaar is een andere plant met 'hazelaar' in de naam. In tegenstelling tot de kronkelhazelaar heeft de toverhazelaar (Hamamelis × intermedia) weinig met een hazelaar te maken. Het is een geheel andere plant, die toevallig ook in de winter bloeit. Maar in plaats van de beroemde katjes van de hazelaar bloeit de toverhazelaar met prachtige gele of rode bloemen op kale takken.
De toverhazelaar is een prachtige sierheester die zeker de moeite waard is in de tuin, maar deze plant geeft geen noten. Daarvoor moet je een echte hazelaar (zonder magische krachten) hebben.
De toverhazelaar is een prachtige struik die geen noten draagt.
Hazelaar in de tuin
Ben je op zoek naar een hazelaar voor in de tuin? Leuk! Maar een goed begin is het halve werk. Zorg er daarom voor dat je een hazelaar op de juiste plaats aanplant.
De ideale standplaats voor een hazelnotenstruik is een zonnige locatie met goed doorlatende grond. Het liefst is de bodem lichtzuur of neutraal. Op een wat beschutte plaats kan de productie hoger zijn, omdat katjes door zware vorst niet worden beschadigd. Zorg voor voldoende ruimte rondom de struik, want hazelnotenstruiken kunnen breed uitgroeien.
Verder is de hazelaar onderhoudsvriendelijk. Het is een gemakkelijke struik die weinig ziek wordt. Meer informatie over het planten en verzorgen van een hazelaar lees je hier:
Een hazelnotenstruik planten en verzorgen
Referenties
Foto van de nootjes van de lambertsnoot (onder 'Lambertsnoot') door Fritz Geller-Grimm. CC BY-SA 2.5 licentie.
Foto van bloemen van de toverhazelaar Palida door KENPEI. CC BY-SA 3.0 licentie.
