In de meeste seizoenen is de fruittuin een bron van kleur in je leven. De fleurige bloesem in het voorjaar, en het heerlijke en kleurrijke fruit in de zomer en herfst. Maar in de winter is de fruittuin een beetje een dode boel. Nu kan je er natuurlijk voor kiezen om enkele groenblijvende sierstruiken en bomen aan te planten tussen de fruitbomen en struiken, om zo meer kleur in de tuin te brengen. Maar er zijn ook zeker wel enkele fruitstruiken en bomen die wintergroen zijn. In dit artikel lees je er meer over.
Groenblijvende planten
Er zijn enkele planten die van nature in deze regio voorkomen, en die ook groenblijvend zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan coniferen.
Veel andere groenblijvende planten komen uit warmere klimaten, waar het blad laten vullen en de bij behorende winterrust niet nodig zijn. Sommige hiervan zijn in Nederland redelijk winterhard, maar over het algemeen is de winterhardheid wel duidelijk minder goed dan bladverliezende planten. En dit is iets wat ook geldt voor de fruitplanten uit dit artikel.
Er zijn ook veel echt exotische planten die wintergroen zijn. Maar aangezien die planten (zo goed als) geen vorst kunnen verdragen worden ze in dit artikel niet benoemd. Ze zijn namelijk geen goede keus om je tuin mee te vergroenen.
Groenblijvende fruitstruiken
Welke fruitstruiken wel groenblijvend zijn, en daarmee geschikt om jouw moestuin of fruittuin wat meer groene kleuren te geven in de winter, lees je hieronder.
Braam 'Thornless Evergreen'
De braam Thornless Evergreen is misschien wel de meest bekende (deels) groenblijvende fruitstruik.
Deze plant staat ook bekend als peterseliebraam, vanwege het bijzondere ingesneden blad. Naast een heel mooie plant, met prachtig blad, is het ook een smakelijke fruitstruik. De diepzwarte bramen zijn middelgroot en hebben een aangename zachtzure smaak. Ideaal voor verwerking in bramenjam, maar ook lekker om direct uit de struik te snoeien.
De naam omschrijft ook een andere belangrijke eigenschap: deze braam is ook doornloos. Dit maakt hem ideaal voor een moestuin waar kinderen in meehelpen.
Toch moet het 'Evergreen' deel van deze plant niet overdreven worden. Op een beschutte plaats in de tuin, bij een zachte winter, zal de struik zijn bladeren halen. Maar in de meeste tuinen zal deze struik in de koudste maanden van het jaar toch zijn blad verliezen. Helemaal groenblijvend is de Thornless evergreen dus niet.
Bekijk ook onze productvideo over de braam Thornless Evergreen.
Braam Thornless Evergreen in de webwinkel
Vossenbesje
Beter wintergroen is deze leuke struik: het vossenbesje. Deze plant staat ook bij ons in de showtuin, net zoals de Thornless Evergreen hierboven. Maar in tegenstelling tot de braam houdt deze plant wel de hele winter het grootste deel van zijn blad.
Naast dat deze struik groenblijvend is, heeft hij nog veel meer leuke eigenschappen. De compacte en dichte groei maakt hem perfect als een bodembedekker of voor het aanplanten van vakken. De witte klokbloemen zijn sierlijk, en vrolijken de tuin voor enkele weken op in mei of juni. De rode vruchten die aan het einde van de zomer afrijpen zijn sierlijk, maar ook zeer smakelijk als je ze verwerkt in een heerlijke jam. Deze jam is bekend bij de fans van Ikea - want daar wordt hij geserveerd als 'lingonberry jam' bij de balletjes. Eet smakelijk!
Het enige nadeel, als je het al zo mag noemen, van deze plant, is dat het een plant is met een specifieke voorkeur voor de ondergrond. Het vossenbesje groeit namelijk alleen op lichte en goed doorlatende, zure ondergronden. Een zachte veengrond is bijvoorbeeld perfect. Deze plant kan niet groeien op zware gronden zoals kleigrond.
Het vossenbesje geeft aan het einde van de zomer zeer sierlijke rode besjes.
Vossenbesje 'Miss Cherry' in de webwinkel
Blauwe bes 'Sunshine Blue'
De blauwe bes 'Sunshine Blue' is op het eerste gezicht een redelijk normale blauwe bes. Groen blad, witte klokvormige bloemen en heerlijke zoete blauwe bessen die je kunt plukken in Augustus. Fantastisch om direct van de struik te snoepen, of heerlijk als ontbijt met amerikaanse pannekoeken.
Maar bijzonder aan dit ras, is dat het de enige blauwe bes is die groenblijvend is. Midden in de winter zijn alle blauwe bessen hun blad kwijt, maar de Sunshine Blue is nog prachtig groen en geeft veel kleur aan het vak bessenstruiken in de winkel.
Dit heeft wel twee nadelen. Ten eerste heeft de Sunshine Blue, in tegenstelling tot veel andere blauwe bessen, geen herfstkleur. Waar in oktober en november andere blauwe bessen felgeel en rood blad krijgen, blijft de Sunshine Blue het hele jaar door groen. En daarnaast is de Sunshine Blue minder winterhard dan andere blauwe bessen. Waar normaal de blauwe bessen alle temperaturen die in Nederland voorkomen met gemak doorstaan, is de Sunshine Blue toch wel gevoelig voor zware vorst. Vooral in pot kan deze struik bij extreme temperaturen maar beter beschermd worden, want anders kunnen er zomaar wat takken invriezen.
De blauwe bes Sunshine Blue geeft heerlijke, middelgrote bessen met een zoete smaak. Ze zijn het perfecte snoep-fruit.
Blauwe bes 'Sunshine Blue' in de webwinkel
Loquat
Waar de Sunshine Blue eigenlijk alle winters wel overleeft, is dit bij de Loquat een ander geval. Deze kleine boom die ook wel de japanse wolmispel wordt genoemd heeft prachtige grote, lange en licht harige bladeren met een diepgroene kleur. Deze bladeren blijven ook in de winter aan de boom hangen. De gele vruchten hebben een wat tropisch uiterlijk, en geven weg dat deze boom vooral in Zuid-Frankrijk en Spanje populair is.
Met het mildere klimaat van de afgelopen jaren zijn er meer en meer mensen die deze boom buiten aanplanten. Zo staan er in dierenpark Blijdorp in Rotterdam enkele loquatbomen buiten die al enkele jaren goed groeien. Toch is het wel wachten tot er een jaar is met zware nachtvorst. In zo'n jaar zal een loquat boom schade oplopen, of zelfs wel doodvriezen. Het is dus weel boom met een risico, en wij noemen hem dus ook zeker niet winterhard.
Dit risico is te verminderen door de boom te planten op een heel beschutte en warme plaats, bijvoorbeeld in een binnentuin in een stad. Of door de boom in een onverwarmde kas of serre te houden natuurlijk. Daar is deze boom echt perfect voor geschikt.
De zoete gele vruchten van de loquat. Een mediteranne boom die in Zuid-Frankrijk en Spanje zeer populair is.
Feijoa
Ditzelfde is het geval bij de feijoa. Deze middelgrote tot grote struik is prachtig, met bijzondere tropische bloemen en groen-gele vruchten met een zoete wat tropische smaak. Het is daarom ook een zeer populaire struik om aan te planten in kassen en serres.
In de buitenlucht neem je met deze struik wel een risico, want helemaal winterhard is hij niet. Bij temperaturen van onder de -10 graden is er een risico dat de struik vorstschade oploopt. Ook de feijoa is dus niet winterhard. Plant je hem toch buiten, kies dan voor een zeer warme en beschutte plaats. En hou je niet van het nemen van een risico? Dan kan je deze struik beter overslaan.
Vroegbloeiende planten
Er is dus jammer genoeg niet heel veel om uit te kiezen. Wil je toch graag alleen eetbare planten, en dus niet mixen met sierplanten? Dan is er ook nog de optie om te kiezen voor een struik- of boom die al heel vroeg in het jaar bloeit.
Op die manier heb je toch een heel lange termijn sierwaarde in je tuin. Tegenwoordig hebben de meeste struiken en bomen tot begin november nog enkele bladeren hangen. En er zijn enige fruitbomen en struiken die dan in februari of maart al weer beginnen te bloeien. Op die manier heb je effectief maar drie maanden per jaar een kale tuin - en verder geniet je het hele jaar van bloesem, blad en natuurlijk fruit.
De dwergkwee op de foto hiernaast is een prachtige optie, maar in het artikel hieronder vertellen we over nog meer prachtige fruitbomen en struiken die zo vroeg bloeien.
De mooiste fruitbomen- en struiken die al in februari bloeien
Waarom zijn zoveel fruitbomen en struiken bladverliezend?
Praktisch alle fruitbomen en planten verliezen hun blad. En eigenlijk is dit ook het geval voor sierplanten. Planten die in ons klimaat groeien verliezen praktisch allemaal hun blad in de winter. Door hun blad te verliezen vertraagd de sapstroom, en zijn deze planten beter bestand tegen de kou die onze winters meebrengen.
Toch voelt het wel aan alsof er redelijk veel sierplanten zijn die hun blad in de winter niet verliezen en dus wintergroen zijn. Dit komt omdat er nou eenmaal heel veel verschillende planten op de wereld zijn, en maar een klein deel hiervan is in een tuincentrum te vinden. Dit zijn alleen de planten die echt een bijzondere eigenschap hebben waar veel mensen voor hun tuin naar op zoek zijn. En naast een mooie bloesem en groeiwijze is een groenblijvende plant ook iets waar veel mensen specifiek naar op zoek zijn.
Referenties
Foto van vruchten van de loquat door Jean-Pol GRANDMONT. CC BY-SA 3.0 licentie
